Het schaap kon me niet bekoren

Iedere familie (bijna) heeft wel een buitenbeentje. Ik had vooraf de verwachting dat dit boek me in staat zou stellen om te begrijpen hoe dat in mijn familie werkt. Met als doel om daar waar nodig relaties te herstellen.
De achterflap van het boek was daarvoor veelbelovend: intergenerationele aspecten, je kunt je ontworstelen, praktische hulpmiddelen, uitgebreide zelftest. En dat alles helpt bij het herstel van dit trauma. Tenminste als jij het zwarte schaap bent.

Na de 138 pagina’s gelezen te hebben, bleef ik enigszins ontgoocheld achter. Voor mij zat dat voor een deel in de ongelukkige vertaling van de oorspronkelijke engelse benaming. In het engels gaat het over een “scape goat” . Zondebok vond ik persoonlijk beter bij de inhoud passen. Want soms is een zwart schaap ook echt zwart. Alhoewel de schrijfster dat dan vast weer zou bestempelen als ontkenning waar de oorzaak ligt.
Maar door de andere benaming worden sommige metaforen raar. Om aan te tonen dat jij als zwart schaap wordt gekozen, juist omdat je zo sterk bent (voel je de veer aankomen?) wordt geciteerd uit een zeer betrouwbaar wetenschappelijk bewezen document: de bijbel. En die passage gaat weer over….bokken.

Sowieso vind ik de bewijslast van de dynamiek zwak, omdat er gebruik wordt gemaakt van zeer algemene metaforen. Ja die herken je uiteraard omdat ze zo algemeen bekend zijn, maar wordt daarmee bewijs geleverd?
De zelftest beslaat negen pagina’s met vragen, en als je daarvan vijf met ja hebt beantwoord ben je wellicht het bokje (euh het schaap). En wellicht heb je ook gewoon last van één van de vele andere trauma’s die in de zelftest zouden passen.
Kennelijk zijn de bestaande trauma’s, hechtingsproblemen en vormen niet voldoende. Wat deze aparte niet erkende benaming dan voor extra’s biedt werd niet duidelijk.
En de schrijfster ziet de bewijzen vooral vaak in haar eigen praktijk, en haar oplossingen blijken ook te werken in haar eigen praktijk. Maar ja, zo werkt onderbouwen helaas niet.

Ik werd ook zo moe van haar ontwijkend taalgebruik als wellicht, vaak, zou kunnen, misschien, mogelijk, meestal en ga zo maar pagina’s lang door.

Als allerlaatste wil ik nog stilstaan bij de verwachting op de achterflap dat je zelf aan de slag zou kunnen met dit boek. Het hele boek door verwijst de schrijfster je naar professionele hulp. Liefst een zwarte schaap therapeut, maar de disclaimer is ook echt “don’t try this at home”. Ondertussen spreekt de schrijfster over complexe PTSS, dus niet eens de gewone huis-tuin-en-keuken PTSS. Waarom dan toch de verwachting wekken dat je zelf aan de slag kunt?

Je zult begrijpen, ook al heb ik echt mijn bèèèèhst gedaan, dat ik dit één van de minst goede boeken tot nu toe vond.

Heb je er dan helemaal niets aan? Nou laat ik het zo zeggen, als je helemaal geen voorkennis hebt in traumaland, en je uitgestoten voelt binnen je familie, is dit een aardig boekje om te beginnen. Maar zodra je al een stapje verder over de dam hebt gezet, zijn er veel andere en betere boeken.