Zoeken naar verbinding

Een zoektocht naar verbanden, verbinding. Hoe passend is dan de metafoor van een brug. De meest herkenbare is een oeververbinding. Rob van Essen gebruikt die op zijn manier, verbinding maken met een brug in de tijd. Als redacteur Rob Hollander de protagonist en ex-filosofie student op zoek is naar een aansprekend onderwerp voor een artikel in Wij Nederland met de nogal vage inhoud “van mensen die naar zichzelf op zoek waren geweest”. stuit dat aanvankelijk op verzet bij de hoofdredacteur. Later gaat zij akkoord met het alternatieve voorstel: “Waar zijn ze gebleven?” Wie? Zijn mede eerste jaars filosofie studenten in de jaren tachtig aan de Universiteit van Amsterdam. De eerste honderd bladzijden zijn een aanloop voor een ijzersterke verhaallijn waarbij tijdsprongen, teleportatie, tijdscapsule en JUMP-units zó geloofwaardig worden verteld dat wat onmogelijk kan toch de nieuwe werkelijkheid wordt.
Als lezer word je meegezogen en voortdurend geprikkeld om je scepsis opzij te zetten. Wat zijn de volgende stappen van André Icks? André en zijn zus Amber behoren ook tot de groep oud-studenten. De Icksen hebben in Amerika een tijdmachine uitgevonden die je (bijna) gaat geloven. Rob mag de machine vijf maal ‘uitproberen’ met als inzet: “iets wat je zou willen terugdraaien”. Voorspelbaar is dat er dingen ‘mis’ zullen gaan. Op droog komische wijze laat de auteur de mix tussen het heden en het verleden met elkaar versmelten. Op onnavolgbare wijze belandt de oude groep eerstejaars uit 1987 weer bij elkaar. Het zijn nu vijftigers die óók een link hebben met de Icksen, hoe per ongeluk is dat? Worden zij door Icks ook op de proef gesteld? En welke proef dan? Het knappe is dat door de beschreven feitelijkheden die in de jaren tachtig van de vorige eeuw plaats hebben gevonden, je gaat geloven dat zij allen daadwerkelijk avonturen ‘beleven’ in een verleden van vijftig jaar terug. Betalen met guldens. Roken in de café’s. Geen hijgerige sociale media.
Rob van Essen (Hollander??) weet de diverse verhaallijnen die als een kluwen spaghettislierten door elkaar lopen zodanig te ontwarren dat het toch een coherent samenhangend verhaal blijft. Echter het is een verzonnen verhaal gebaseerd op een traumatische ervaring van de zoektocht die de kleine Rob naar een ‘man’ in het donkere bos heeft beleeft, met de zweem van een verkrachting.

Stilistisch is het verhaal ‘verpakt in drie hoofdstukken. Het eerste en laatste heet:”de man op de brug”. Als een soort proloog en epiloog staat er feitelijk waar het boek over gaat. Rob Hollander werkt in dienst van de Gemeente als schilder van de hekken op de Schellingwouderbruggen. Hij kent, als verwoed lezer, de waarde en de kracht van verzonnen verhalen. Hij gelooft alles wat hij leest op het moment dat hij het leest. Hij is zelf een verhaal, vanaf het moment dat hij uit het bos kwam. Wat een vondst om het woelige anekdotische, avontuurlijke middendeel te omlijsten met een ingetogen kalmte. Het leven gaat heen en weer, met up’s en downs. C’est la vie! De symboliek van een brug als horizontaal verbindingsmodel wordt het hier naast een verticale tijdssprong ook als katalysator tussen de deelnemers ingezet.

Het taalgebruik is van grote klasse. Vindingrijk, let op de studentikoze bijnamen van de studenten. Je ziet ze voor je. De Hongerstaker, De Paus, Kimono, Staartje en natuurlijk de hoofdpersoon, de raadselachtige game-producent André Icks (X*).
Er ligt een uitstekend script klaar voor filmproducenten. Het heeft heel veel potentie. Fantasie, humor, ‘realistische’ science fiction, fraaie typecasting met een niet verklaarbaar geloofwaardig verhaal.

Op pagina 358 uit het boek “De Goede Zoon” van Rob van Essen winnaar Librisprijs 2019, staat de volgende zin: “Ook elders was je hier, als je er eenmaal was”.

“Ik kom hier nog op terug” is ook zo’n goed boek. Een aanrader voor juryleden èn gewone lezers.

Ton van Ierschot