Absoluut een aanrader

'De kleuren van de zee' is een onwijs mooi verhaal over vriendschap, leven, je plekje vinden, acceptatie en nog veel meer. Het barst van de representatie. Own-voices ADHD en MS. Een personage in een rolstoel. Een poly relatie en een hele groep aan LHBTQIA+ personages waaronder een non-binair, aseksueel persoon. Het laat uitgebreid zien hoe ADHD je leven en zijn beïnvloedt zonder daarover te oordelen. Dit boek is eerlijk en ik hoop dat het heel veel mensen mag bereiken en beïnvloeden.


Ik heb van aardig wat mensen gehoord dat ze de schrijfstijl best jong vonden. Dat ze Hannah erg jong vonden overkomen, niet zeventien. En ik denk dat ik snap waarom. Hannah heeft ADHD. Net als ik. Net als Miriam Bruijstens. En als je ADHD hebt kun je nogal impulsief zijn, snel van gedachten veranderen, van de hak op de tak springen en een haast kinderlijk enthousiasme hebben. Daardoor komt een ADHD'er soms jonger over dan die eigenlijk is. En dat werd heel goed laten zien in het verhaal. Oooh ik hou van Hannah's enthousiasme!!

Maar Miriam liet ook de lastige kanten zien. Zoals de emotionele dysregulatie. De woede en ontploffingen. Het dingen, mensen, afspraken vergeten. Moeite hebben met dagelijkse taken. Routine. De representatie in dit boek was ZO sterk en ook echt uitgebreid. Ik heb zelf nog weer meer over (mijn) ADHD geleerd door dit verhaal! En natuurlijk is iedereens ervaring met ADHD anders, dit boek liet een heel goed, divers beeld zien van hoe het zich kan uiten en je leven beïnvloeden. Ik vond Hannah niet te jong overkomen, ik vond de toon juist heel goed passen bij een zeventienjarige ADHD'er.

In 'de kleuren van de zee' volgen we een groep vrienden (vanuit Hannah's POV). Een van hen is Nathan. Door een ongeluk kan hij niet meer volledig lopen en maakt hij de meeste tijd gebruik van een rolstoel. Deze representatie is niet own-voices, maar het grootste deel was echt goed! Er waren een paar kleine puntjes die niet helemaal klopten of niet duidelijk waren. Dit heb ik dan ook met Miriam besproken en ze gaat het meenemen in het vervolg 'de kleuren van de zon'!

Mijn favoriete scène/hoofdstuk is bijna aan het einde van het boek. Nathan vertelt over zijn ervaring als rolstoelgebruiker en gehandicapt persoon. Over de shit opmerkingen die mensen maken. Hoe mensen oordelen. De ongevraagde adviezen. De beschuldigingen. De dubbele gevoelens; blij zijn met je rolstoel maar soms ook verdrietig zijn dat je minder kan lopen. De toxic positivity die van je wordt verwacht. Hoofdstuk 59 laat de emotionele complexiteit van het hebben van een ziekte of handicap heel goed zien.

De moeder van Hannah heeft MS. Ze heeft de diagnose al 15 jaar, en is het hele rouwproces al doorlopen. Ze heeft vrede met haar ziekte. En het was fijn om zo'n soort personage in een boek te zien. Een moeder die chronisch ziek is, wijs is, en de kennis die ze heeft opgedaan, de levenservaring als chronisch zieke, kan gebruiken om haar kinderen te helpen. Dat klinkt misschien raar, maar als je chronisch ziek bent ontwikkel je een hele specifieke skillset. Eentje om om te kunnen gaan met alles wat er gaande is in en met je lijf. En vooral ook met de wereld die je anders behandelt. Daarbij liet het verhaal ook zien hoe pittig het kan zijn bij een opvlamming, en daarbij ook de impact op het gezin.

Ik heb nog niet eerder een boek gelezen met poly rep, niet dat ik me kan herinneren in ieder geval. Maar ik vond het mooi hoe vanzelfsprekend het voelde. Hannah heeft drie ouders en het gezin puilt uit van de liefde en respect voor elkaar. Ik vond het vooral ook heel mooi hoe Hannah's vaders elkaar kunnen troosten toen haar moeder haar MS opvlamde. Meestal is de partner dan alleen en is er niemand die echt begrijpt wat je doormaakt. Want niemand houdt op zo'n diep niveau van de persoon. Maar in dit geval is er wél iemand die het echt snapt. En dat was zo troostrijk. Daarbij kunnen ze samen er ook voor de kinderen zijn. In plaats van in je eentje alle zorgen dragen. Ik vond de poly rep in dit boek werkelijk prachtig.

Verder is vrijwel iedereen in Hannah's nieuwe vriendengroep queer. We hebben een lesbisch stel, een aantal mensen die op meerdere genders vallen (label wordt niet altijd gespecificeerd & that's okay!). Een non-binair personage (yay!!) Er zit aseksuele representatie in en daar ben ik ZO blij mee. En Hannah zelf is questioning. En natuurlijk de token straight friend ;)

Hannah heeft het niet altijd makkelijk. Vriendschap en ADHD kan heel makkelijk en heel moeilijk zijn. Niet iedereen kan goed met haar ADHD eigenschappen/kenmerken omgaan. En dat zorgt soms voor wrijving. Vooral de gesprekken over je ADHD als excuus gebruiken vond ik erg mooi. En het punt dat het niet als excuus wordt gebruikt maar het daadwerkelijk een feit is! Ik ben Miriam Bruijstens zo ontzettend dankbaar voor deze representatie. Ik hoop dat het vele mensen mag raken en beïnvloeden. Dat het mag leiden tot meer begrip en acceptatie!