Tijdloze religiositeit in de Nederlandse Siddharta

"Dit is het lichtsnelle verhaal over Eddie Combo, hoe hij wakker werd op een heldere middag na een mistige ochtend in de doolhof van de duiding." Natuurlijk staat er niet wat er staat: om wie het werkelijk gaat is de lezer. Die dichter bij het onstoffelijke te laten komen, dát is het doel. Het verhaal is simpel. Eddie is zich al vroeg bewust van zijn goddelijkheid. Op school neemt hij de catechese over van de godsdienstleraar en later vereenzelvigt hij zich met mystieke gedaanten. Na een reis door het leven vindt hij - waar anders dan in een klooster - de vrouw die bij hem past. Gebeurtenissen die, als je ze zo opsomt, weinig betekenis hebben. Maar zo kan je Siddharta - de wereldberoemde allegorie van Hermann Hesse - ook terugbrengen tot het verhaal van een jongen die de weg kwijt is en aan een rivier gaat zitten. Het is de beschrijving van de ervaringen die Eddie opdoet en de levenslessen die hij leert, die leiden tot de verlichte staat die hij, en idealiter ook de lezer, uiteindelijk bereikt.

"Eddie Combo, vlees van zijn vader, vrucht van zijn moeder, bloed van hun bron. Ouders noemden ze zich, oud genoeg om hem bedacht te kunnen hebben. Ontslapen werden ze echter, merkte Eddie, vreemd en jong, alsof hij, allemachtig veel ouder dan zij, op zijn beurt hen opnieuw diende te bedenken, en om dat meteen ook maar met betrekking tot zichzelf te doen." Zet dit je aan het denken? Dan is dit boek iets voor jou. Word je er een beetje kriebelig van? Dan val je in dezelfde categorie lezers als Levity Peters van poëziesite Meander. Zij vindt de stijl van Groot ‘woorddronken’. Dat spelen met betekenissen is haar veel te vaag: 'mooischrijverij'.

Jacob Groot (1947, Venhuizen/West-Friesland) debuteerde met de dichtbundel Net Als Vroeger (1970). In 2008 verscheen Billy Doper - uitzinnig proza over de avonturen van een huisoppasser in Parijs met een mysterieus meisje. In Adam Seconde (2013) moet de hoofdpersoon kiezen tussen twee heel verschillende vrouwen: porno-actrice Anita en de brave Eva. Zaadlozingen en semireligieuze ervaringen wisselen elkaar in hoog tempo af. Allemaal verschenen dankzij De Harmonie, opgericht door bijna-naamgenoot Jaco Groot. Hij spoorde de Harry Potter-serie op nog voor er een Britse uitgever was en investeerde de opbrengst in de continuïteit van zijn uitgeverij en in schrijvers die ongebaande paden gaan.

Woorden een nieuwe klank geven, de lezer laten zoeken naar betekenis, dat getuigt van durf. In Geloof in mij geen erotiserende hitsigheid en geen deïstische ezels, maar lyrisch proza. Meer authenticiteit dan Coelho dus, en meer romantiek dan Reve. Deze tijd van feitenvrije politiek en haat vráágt misschien zelfs wel om een nieuw soort zuiverheid en religiositeit, net zoals het trauma van de Eerste Wereldoorlog de westerse wereld rijp maakte voor Siddharta's boeddhistische boodschap. Een goed getimed boek. Gestuurd door de Voorzienigheid? Wie zal het zeggen. Jacob is groot en Jaco is zijn profeet.