Door wietwolken verduisterde avonturen

Niemand gaf in 1993 een cent voor de twee Amerikaanse studenten die een standup comedytheater wilden opzetten in Amsterdam. Behalve de Heinekenbrouwerij dan, die voor een lening zorgde. 25 jaar later is Boom Chicago een instituut. En nu is er dus ook een boek. Zo begint het: Pep en Andrew uit Chicago hebben gehoord dat in Amsterdam wiet zo’n beetje legaal is. Dat moeten ze zien! Al snel is het geld op, maar toevallig (of niet zo toevallig als je uit Chicago, cabaretstad nr. 1 in de VS, komt) weten ze iets van standup comedy. Is daar niet wat mee te verdienen? Niet iedereen vindt hun humor leuk, maar voldoende mensen zien de lol van hun melige grappen in.

Na een onzeker begin in 1993 op podiumpjes in achterafcafés, komt er op het Leidseplein in een omgebouwde discotheek en later aan de Rozengracht een echt theater. Iedereen is verbaasd, Pep en Andrew nog het meest. Natuurlijk, er was in ons land al cabaret, en behoorlijk scherp ook, zoals dat van Neerlands Hoop. Maar voorstellingen waar continu enorme bakken (‘pitchers’) bier werden weggewerkt (bij Heineken zullen ze geen spijt hebben gehad van hun investering) en het publiek meer herrie maakte dan de mensen op het podium, dat was nog niet eerder vertoond. Al snel komen er steeds meer jonge Amerikaanse grappenmakers naar Nederland. Sommige van deze ‘Boom-alumni’ breken daarna door in de VS, zoals Seth Meyers, nu de gastheer van het daar beroemde tv-programma Saturday Night Live.

In het boek vinden we naast vele door wietwolken verduisterde avonturen ook stukjes dialoog. Die komen op papier niet altijd heel grappig over. Soms slaat Boom de plank ook echt mis, zo lezen we. Het Parool gaf een voorstelling ooit één ster: flauw. Boom is op zijn best als het gaat om interactie met het publiek en het uitbeelden van de botsingen tussen Hollandse lompheid en die voor ons zo onecht klinkende Amerikaanse beleefdheid (‘American comedians take on Dutch culture’). Hier een voorbeeld van zo’n sketch. Anneke en Jan krijgen voor het eerst expats Nancy en Tom op bezoek:

Jan: Americans are superficial and we’re just … deep.
Tom: We’re getting our coats.
Jan: Are you leaving because we insulted you?
Tom: Oh, no…

Het boek is net als ‘Boom’ zelf: schreeuwerig en chaotisch. Met een titel als De 25 belangrijkste jaren in de Nederlandse geschiedenis is al meteen de toon gezet (‘preposterous’ heet dat in het Engels, schijnt het). Die stijl zal niet iedereen waarderen. De Boomers zijn ook merkbaar behept met dat 'Amsterdamser dan jij'-snobisme dat je bij import-inwoners van de hoofdstad wel vaker tegenkomt. ‘Nederland’ is in hun ogen dat ene stukje 020 dat dampt van de coffeeshops. Vermoeiend. En waar zijn de foto’s? Daar moeten er toch honderden van zijn.

Als je iets met comedy hebt is het interessant te lezen hoe een stel studenten zonder een cent subsidie een succesvol theater opbouwden, inclusief ups en downs, internationale successen en pijnlijke mislukkingen. Als je al nooit kon lachen om De Lama’s of die andere comedyshows op tv – niet aan beginnen.