Lezersrecensie
Wie is de hyena? Sluimert er in ons allemaal een hyena?
HET BEGIN
Het melodietje van de Bloemenwals uit 'De Notenkrakersuite' van Tsjaikovski dat dagelijks aan het eind van de middag in de wijk te horen is, kondigt deze keer niet alleen de komst van de ijscoman aan, maar is tevens het explosieve begin van een ketting van verschrikking, ellende, geweld, mishandeling en ander macaber leed in het leven van onze naamloze vertelster van 10 jaar en dat alleen omdat zij tegen alle verboden in slagroom op haar ijsje wilde… De ijscoman pakt de spuitbus en er volgt een ontploffing! Voelt zij zich schuldig? Haar kleine broertje Gilles van zes, die ook getuige was van het drama, lacht niet meer en kruipt steeds meer in zijn schulp. Waar is hij mee bezig als hij alleen is …? De ik-persoon wil er alles aan doen om die lach weer terug te toveren, weer terug te gaan in de tijd. Om de hyena uit de kadaverkamer met de jachttrofeeën van vader, die in zijn hoofd is gekropen, te verdrijven. Maar hoe? Via een tijdmachine? Biedt Marie Curie de oplossing? Haar eigen hyperintelligentie in de exacte vakken? Wie kan haar helpen? Zie ook de enge cover met het allesziende oog van de hyena.
HET GEZIN
Zo op het oog een “normaal gezinnetje” in een troosteloze Vinex-wijk, genaamd Démo, waar de huizen naast elkaar staan als grafzerken op een kerkhof. Maar niets is minder waar. Er heerst een soort Stephen King-sfeer in en om het huis en in het nabije bos achter het huis.
Er is een tirannieke, gewelddadige vader (een soort reus) die verzot is op de jacht op groot wild, die whisky zuipt als limonade en constant tv-kijkt als hij thuis is en huilt bij het chanson “Le téléphone pleure” van Claude François en te pas en te onpas zijn vrouw in elkaar slaat. Met zijn enorme handen kan hij met gemak een kuikentje onthoofden zoals hij een flesje Cola openmaakt.
Er is een moeder die zich gedraagt als een soort amoebe, een eencellige, en die zich heeft geschikt in haar tragische, liefdeloze lot. Ze lijkt niet te bestaan. De vertelster vergelijkt haar met een vaas. Haar aandacht gaat meer uit naar haar tuin en haar geitjes dan naar haar kinderen. Pas aan het eind van het boek gedraagt ze zich als een moeder.
Het lieve kleine broertje Gilles die zich na het ongeluk met de ijscoman steeds vreemder gaat gedragen alsof hij in een continue psychose terecht is gekomen. Hij gaat steeds meer op zijn vader lijken en hem imiteren. Waarom verdwijnen en katten en honden in de buurt..? En wat is er met het geitje gebeurd?
Om de tijd wat door te komen spelen de twee kinderen op het autokerkhof en creëren daar hun eigen wereldje met de ingedeukte autowrakken, maar daar staat toch wel vaak de boze eigenaar klaar om hen met geweld weg te jagen. En welke rol speelt de tovenares Monica? Soms lijkt dit verhaal op een sprookje, wel een heel wreed sprookje.
De lezer ziet deze wereld uitsluitend door de ogen van de vertelster. Aan het begin 10 jaar, aan het eind 15 jaar. Van kind tot vrouw beschrijft zij dit proces in een aan haar leeftijd aangepaste schrijfstijl. Heel knap, alsof ze een soort dagboek schrijft, maakt zij de lezer deelgenoot van haar leven, gevoelens van angst, van verliefdheid op de karate-kampioen, de verschrikkingen die zij meemaakt en soms net op tijd weet te voorkomen. Een bijna surrealistische, spannende beschrijving geeft ze van het wrede nachtelijk inwijdingsritueel in een ondoordringbaar bos. Haar vader was de bedenker en wees haar aan als prooi…. Maar ze geeft zich niet zomaar gewonnen, al voelt ze overal pijn en bloedt ze hevig. Ze bijt en slaat van zich af. En deze factor ontbreekt evenmin: in een dergelijk milieu ligt natuurlijk ook pedofilie en verkrachting op de loer.
CONCLUSIE
Dit “echte leven” is alleen vol te houden als je voor jezelf daarnaast een soort paradijs verbeeldt. Dat is de boodschap.
Dit echte leven is voor dit gezin zwarter dan zwart. Toch weet deze Franstalige, Belgische schrijfster met eenvoudige, korte, zinnen waarbij de humor niet ontbreekt deze zwartheid wat lichter te maken. Misschien daardoor is deze debuutroman al bekroond met vele prestigieuze prijzen, zoals de Grand-Prix-des-lectrices-Elle, Prix Fnac-Roman, Prix Renaudot des lycéens, Prix Victor-Rossel.
In de kadaverkamer thuis zijn de dieren al dood, hoewel … de levensgrote hyena in de hoek van de kamer schijnt toch af toe tot leven te komen en in de huisgenoten te kruipen. Het lieve troetelhondje Dovka overleeft de terreur evenmin hoe zij hem ook beschermt. Gelukkig zijn er nog een paar “goede mensen”, zoals haar leermeester professor Pavlovic en in een bepaald opzicht het gezin van de karate-kampioen.
.
Het meedogenloze einde is toch onverwacht. Zelfs moeder verbreekt de stilte. Kan Gilles weer lachen? Een min of meer hoopvol einde. Het tweede deel van haar leven kan beginnen als de verhuizers de jachttrofeeën van haar vader meenemen, al zal zij enkele gebeurtenissen nooit vergeten.
En wij, als lezer, ook niet. “Welkom in de hel”, las ik ergens.
VIER STERREN.
Zeist, 28 juli 2020
In ’t Frans gelezen
La Vraie Vie, Livre de Poche 35713
Het melodietje van de Bloemenwals uit 'De Notenkrakersuite' van Tsjaikovski dat dagelijks aan het eind van de middag in de wijk te horen is, kondigt deze keer niet alleen de komst van de ijscoman aan, maar is tevens het explosieve begin van een ketting van verschrikking, ellende, geweld, mishandeling en ander macaber leed in het leven van onze naamloze vertelster van 10 jaar en dat alleen omdat zij tegen alle verboden in slagroom op haar ijsje wilde… De ijscoman pakt de spuitbus en er volgt een ontploffing! Voelt zij zich schuldig? Haar kleine broertje Gilles van zes, die ook getuige was van het drama, lacht niet meer en kruipt steeds meer in zijn schulp. Waar is hij mee bezig als hij alleen is …? De ik-persoon wil er alles aan doen om die lach weer terug te toveren, weer terug te gaan in de tijd. Om de hyena uit de kadaverkamer met de jachttrofeeën van vader, die in zijn hoofd is gekropen, te verdrijven. Maar hoe? Via een tijdmachine? Biedt Marie Curie de oplossing? Haar eigen hyperintelligentie in de exacte vakken? Wie kan haar helpen? Zie ook de enge cover met het allesziende oog van de hyena.
HET GEZIN
Zo op het oog een “normaal gezinnetje” in een troosteloze Vinex-wijk, genaamd Démo, waar de huizen naast elkaar staan als grafzerken op een kerkhof. Maar niets is minder waar. Er heerst een soort Stephen King-sfeer in en om het huis en in het nabije bos achter het huis.
Er is een tirannieke, gewelddadige vader (een soort reus) die verzot is op de jacht op groot wild, die whisky zuipt als limonade en constant tv-kijkt als hij thuis is en huilt bij het chanson “Le téléphone pleure” van Claude François en te pas en te onpas zijn vrouw in elkaar slaat. Met zijn enorme handen kan hij met gemak een kuikentje onthoofden zoals hij een flesje Cola openmaakt.
Er is een moeder die zich gedraagt als een soort amoebe, een eencellige, en die zich heeft geschikt in haar tragische, liefdeloze lot. Ze lijkt niet te bestaan. De vertelster vergelijkt haar met een vaas. Haar aandacht gaat meer uit naar haar tuin en haar geitjes dan naar haar kinderen. Pas aan het eind van het boek gedraagt ze zich als een moeder.
Het lieve kleine broertje Gilles die zich na het ongeluk met de ijscoman steeds vreemder gaat gedragen alsof hij in een continue psychose terecht is gekomen. Hij gaat steeds meer op zijn vader lijken en hem imiteren. Waarom verdwijnen en katten en honden in de buurt..? En wat is er met het geitje gebeurd?
Om de tijd wat door te komen spelen de twee kinderen op het autokerkhof en creëren daar hun eigen wereldje met de ingedeukte autowrakken, maar daar staat toch wel vaak de boze eigenaar klaar om hen met geweld weg te jagen. En welke rol speelt de tovenares Monica? Soms lijkt dit verhaal op een sprookje, wel een heel wreed sprookje.
De lezer ziet deze wereld uitsluitend door de ogen van de vertelster. Aan het begin 10 jaar, aan het eind 15 jaar. Van kind tot vrouw beschrijft zij dit proces in een aan haar leeftijd aangepaste schrijfstijl. Heel knap, alsof ze een soort dagboek schrijft, maakt zij de lezer deelgenoot van haar leven, gevoelens van angst, van verliefdheid op de karate-kampioen, de verschrikkingen die zij meemaakt en soms net op tijd weet te voorkomen. Een bijna surrealistische, spannende beschrijving geeft ze van het wrede nachtelijk inwijdingsritueel in een ondoordringbaar bos. Haar vader was de bedenker en wees haar aan als prooi…. Maar ze geeft zich niet zomaar gewonnen, al voelt ze overal pijn en bloedt ze hevig. Ze bijt en slaat van zich af. En deze factor ontbreekt evenmin: in een dergelijk milieu ligt natuurlijk ook pedofilie en verkrachting op de loer.
CONCLUSIE
Dit “echte leven” is alleen vol te houden als je voor jezelf daarnaast een soort paradijs verbeeldt. Dat is de boodschap.
Dit echte leven is voor dit gezin zwarter dan zwart. Toch weet deze Franstalige, Belgische schrijfster met eenvoudige, korte, zinnen waarbij de humor niet ontbreekt deze zwartheid wat lichter te maken. Misschien daardoor is deze debuutroman al bekroond met vele prestigieuze prijzen, zoals de Grand-Prix-des-lectrices-Elle, Prix Fnac-Roman, Prix Renaudot des lycéens, Prix Victor-Rossel.
In de kadaverkamer thuis zijn de dieren al dood, hoewel … de levensgrote hyena in de hoek van de kamer schijnt toch af toe tot leven te komen en in de huisgenoten te kruipen. Het lieve troetelhondje Dovka overleeft de terreur evenmin hoe zij hem ook beschermt. Gelukkig zijn er nog een paar “goede mensen”, zoals haar leermeester professor Pavlovic en in een bepaald opzicht het gezin van de karate-kampioen.
.
Het meedogenloze einde is toch onverwacht. Zelfs moeder verbreekt de stilte. Kan Gilles weer lachen? Een min of meer hoopvol einde. Het tweede deel van haar leven kan beginnen als de verhuizers de jachttrofeeën van haar vader meenemen, al zal zij enkele gebeurtenissen nooit vergeten.
En wij, als lezer, ook niet. “Welkom in de hel”, las ik ergens.
VIER STERREN.
Zeist, 28 juli 2020
In ’t Frans gelezen
La Vraie Vie, Livre de Poche 35713
2
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Wil
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
