“History does not repeat itself, but it rhymes”

The Testaments, het langverwachte vervolg op The Handmaid’s Tale (1985), is het verhaal van drie vrouwen die de bijl aan de wortel leggen van Gilead, de theocratische heilstaat ‘gone wrong’. De gebeurtenissen vinden plaats 15 jaar na de demise (?) van Offred, de Handmaid die de hoofdrol vervulde in The Handmaid’s Tale.

De spin in het web die de neergang orchestreert is Aunt Lydia die ook al een prominente rol vervulde in The Handmaid’s Tale (en de gelijknamige tv-serie). Zij heeft de leiding over Ardua Hall waar de Aunts gehuisvest zijn die als begeleidster fungeren voor de Handmaids. Haar positie verschaft Aunt Lydia de mogelijkheid en de middelen om belastende informatie te verzamelen over alle inwoners van Gilead inclusief de heersende elite, de Commanders en hun vrouwen. Daarnaast heeft ze onbeperkt toegang tot de Bloodlines Genealogical Archives, een databank waar de gegevens worden bewaard van de biologische ouders van de kinderen die zich in Gilead bevinden.

De berg informatie waarover ze beschikt en de methodes die ze inzet om actuele informatie te verwerven stellen haar in staat om zich te handhaven aan de top. Er is niemand die het waagt om haar positie te ondermijnen omdat men dan wellicht het onheil over zichzelf afroept. Pogingen daartoe (van onder meer Aunt Vidala) worden in de kiem gesmoord. Totale controle is een absolute voorwaarde want één klein foutje kan fataal voor haar uitpakken. Maar Aunt Lydia weet het spel meesterlijk te spelen. Ze bedient zich van psychologische oorlogsvoering, het verspreiden van desinformatie, manipulatie van medestanders en opponenten, spionage, verraad, moord en deceptie.

In de persoonlijke dossiers die ze heeft aangelegd doet ze verslag van de machinaties van het regime, de corruptie en de nietsontziende wreedheid aan de top. Het zijn deze dossiers die de neergang en de val van Gilead zullen inluiden. Om de wandaden van het regime te kunnen openbaren, moeten de door haar vergaarde gegevens via Mayday, een Canadese verzetsgroep, naar buiten worden gebracht.

Twee halfzusjes, Agnes Jemima (Witness Testimony 369A) en Daisy (Witness Testimony 369B) nemen deze taak voor hun rekening. Daisy is opgegroeid in een Canadees pleeggezin dat nauwe banden onderhoudt met Mayday. Zij wordt Gilead binnengesmokkeld waar ze in contact wordt gebracht met Agnes (Aunt Victoria) die haar jeugd heeft doorgebracht in Gilead. Onder de bezielende leiding van Aunt Lydia volgen de zusjes een opleiding als zendeling zodat ze de blijde boodschap (sic) in het buitenland kunnen verkondigen… met alle gevolgen van dien.

De hamvraag is of er een directe (en eenduidige) relatie gelegd kan worden met Offred (i.e. June), de zwangere Handmaid die Gilead probeert te ontvluchten en de personages die een prominente rol spelen in The Testaments. Nee, die relatie is er niet. Er zijn slechts aanwijzingen waaruit men zou kunnen afleiden dat er welhaast een verband MOET zijn. Echter, voorzichtigheid blijft geboden. Om met professor Pieixoto te spreken:

[J]umping to conclusions can lead us astray, so I depend on future scholars to examine the matter more closely, if possible (p. 414).

Margaret Atwood, The Testaments, London: Chatto & Windus, 2019
ISBN 9781784742324