“We vertalen de wereld allemaal op verschillende manieren”

*** Met dank aan uitgeverij Ambo|Anthos die mij de kans heeft gegeven om dit fantastische boek te recenseren ***

Voor Alice Salmon lag een succesvolle carrière in het verschiet, maar haar weg naar succes mocht ze niet meer meemaken. Alice is een voormalig student die na een uitgaansavond in een rivier dicht bij haar universiteit dood wordt gevonden. Is ze vermoord of heeft het meisje uit waanhoop zelfmoord gepleegd? Deze vraag staat centraal in Wat ze naliet van T.R. Richmond. Jeremy Cooke, een grijzende hoogleraar antropologie, is gefixeerd op deze vraag en wil het verleden van Alice ‘boven water’ halen. Hij doet dat door haar sporen te volgen op het internet, zoals haar e-mails, haar Facebook, Twitter en haar eigen geschreven artikelen. Bovendien krijgt hij informatie uit het geschreven dagboek van Alice. Cooke wil op basis van deze informatie een boek schrijven om Alice te eren en om achter de waarheid te komen. Cooke heeft echter zijn eigen motieven die de suggestie wekken dat hij de moord op Alice zelf heeft gepleegd. Hij is niet de enige. Luke, (ex)vriend van Alice, had ruzie met haar kort voor ze dood ging. Daarnaast heeft de moeder van Alice veel problemen, waaronder een alcoholverslaving en haar relatie met Alice was niet altijd goed.

Wat ze naliet is een verhaal dat vanuit verschillende perspectieven wordt verteld. We lezen persoonlijke verhalen van familie, vrienden, collega’s, huisgenoten en diverse media. Alles wordt gebruikt om achter de waarheid te komen: kranten –en tijdschriftartikelen, dagboekaantekeningen, twitterconversaties, blogpost en sms’jes. De lezer moet zijn/haar aandacht er bij houden, anders kan het zo zijn dat je te midden van alle aanwijzingen de weg kwijt raakt. Het verhaal springt heen en weer, maar een goede lezer houdt alles in de gaten en verliest de draad van het verhaal niet.

T.R. Richmond (pseudoniem voor Tim Relf) lijkt door Twitter te zijn geïnspireerd om dit verhaal te schrijven. Tegenwoordig kan iedereen een Twitteraccount aanmaken en op dit account schrijven wat ze willen, hoe persoonlijk dat ook is. Het verhaal zet de lezer aan het denken over de vraag wie Alice is. Maar kunnen we überhaupt via de Twitter van Alice te weten komen wie ze echt is? Is de identiteit van Alice op het internet wel haar echte identiteit? Hoe reflecteert deze informatie over wie zij is? Hoeveel klopt daarvan? Wat ze naliet heeft door het gebruik van allerlei internetbronnen dus niet alleen een zeer vernieuwend concept, maar geeft de lezer ook stof tot nadenken over de eigen identiteit op het internet en over de zogenaamde ‘voetprint’ van sociale media. Alles op het internet blijft bestaan en ook als iemand er niet meer is, staat er veel informatie over diegene op het internet.

Het verhaal bestaat dus uit verschillende Tweets, facebookberichten, e-mails, lijstjes van liedjes en forumberichten. Dit lijkt een succesvolle methode. Het boek is namelijk in verschillende talen vertaald en is in diverse landen uitgegeven. Nog opvallender is dat Alice Salmon in het ‘echte’ leven een eigen Facebook pagina heeft en Professor Cooke een tumbler pagina en een Twitter account. Op deze manier kunnen lezers de personages ook via hun eigen social media volgen. Het verhaal stopt dus niet zodra de lezers bij de laatste pagina aankomen, maar ze krijgen een unieke kans om via hun eigen sociale media met Cooke te "praten".

Het vernieuwende concept maakt het verhaal nog spannender dan het al is. Door het gebruik van ‘mixed media’ lijkt het alsof de lezer zijn/haar eigen verhaal moet creëren om zelf achter de dader te komen. De lezers worden dus gestimuleerd om het ‘raadsel’ zelf op te lossen. Daarnaast zijn de personages goed uitgewerkt. Hoe meer je leest, hoe meer informatie je krijgt over de verschillende personages. Op het eerste gezicht lijkt Cooke een gewone professor die verkeerde dingen in zijn leven heeft gedaan, Megan een meisje die haar beste vriendin heeft verloren en de moeder van Alice een gebroken vrouw met veel problemen. Maar niets is wat het lijkt. Ieder personage heeft een grote rol in het leven van Alice gespeeld en, zoals eerder gezegd, heeft ieder personage een eigen motief.

Tot slot maken veel reviews de vergelijking tussen de boeken Gone Girl en Wat ze naliet. Ik begrijp waarom deze vergelijking wordt gemaakt, maar ik ben van mening dat Wat ze naliet veel beter is gestructureerd. Deze structuur versterkt het spanningselement in het verhaal. Bovendien werkt het verhaal naar een spannend einde toe. Hoe meer pagina’s je leest, hoe meer je het ‘whodunit’ gevoel krijgt. Het is dan ook een verassing hoe Alice aan haar einde is gekomen. Wie wil weten wat er met Alice is gebeurd, moet snel het boek zelf gaan lezen. Wat ze naliet is een spannend, goed gestructureerd en verrassend boek. In de toekomst ga ik zeker meer lezen van deze, voor mij nog onbekende, auteur.