Recensie De voorlezer

Deze reactie bevat spoilers, selecteer de tekst om de spoilers te lezen.       Mooi boek hoor, niet moraliserend maar meer je aan het denken zettend over varianten van schuld door verraad en schaamte (individueel en collectief). Het is niet "weer" een boek dat alleen de Tweede Wereldoorlog aanhaalt maar veeleer een verhaal over twee mensen, die op sommige momenten in het leven afstand proberen te nemen om de illusie te creeeren dat belevingen een plek hebben gekregen, alleen maar om verder te kunnen. Het is meer des levens dat er dingen gebeuren die buiten onze controle liggen, of dat we ze ons laten gebeuren omdat we denken mee te gaan met de stroom der levensgebeurtenissen. Sommige dingen zijn echter zo heftig dat ze ons leven bepalen. Ook dit kon ik in het boek plaatsen in zowel de twee verschillende individuele vormen van Michael en Hanna als in de poging toch een wat filosofische benadering van het collectief gebeuren te verwoorden.

Soms gaat Michael in op zijn gevoelens en draait dan vast in zijn eigen bedenkingen:
"Ik was ervan overtuigd dat ik haar, door haar te verraden en te verloochenen, had verdreven, en inderdaad had ze zich zonder meer aan een ontmaskering bij de trammaatschappij onttrokken. De omstandigheid dat ik haar niet had verdreven, veranderde evenwel niets aan het feit dat ik haar had verraden. Dus bleef ik schuldig. En als ik niet schuldig was , omdat men niet schuldig wordt door het verraden van een misdadigster, dan was ik schuldig omdat ik van een misdadigster had gehouden."

Ik kan me wat er gebeurt indenken: de liefdes relatie tussen de jonge 15 jarige Michael en de 36 jarige Hanna, met de vreemde intensiteit die een geheime en dus niet direct door sociale bemoeienis beinvloede relatie kan hebben. Dat laat een impact achter. Het proces geeft in ene zicht in het leven van Hanna, wat een gebeurtenissen en aspecten komen daar voorbij.....
Maar nog mooier vond ik het idee dat we gedurende ons leven vragen kunnen hebben over wat er ons gebeurt zonder daar echt antwoord op te vinden, en daar toch bij tijd en wijle een berusting in vinden. En soms ook niet.
Heel prettig is het afsluitende hoofdstuk, opnieuw zonder pretentie, of moraal, of super filosofie, een mens die spreekt.