Gehersenspoeld in De Tweede Wereldoorlog

Als je in Duitsland opgroeit, krijg je natuurlijk heel veel mee over de Tweede Wereldoorlog. Later verhuisde Sarah McCoy (1980) naar Amerika om te studeren. Maar de oorlog en de bijbehorende verhalen nam ze met zich mee. Ze schreef De bakkersdochter, dat zich afspeelt in de oorlog en het heden, en werd daarmee genomineerd voor de Goodreads Choice Award Best Historical Fiction 2012. 

Elsie Schmidt en haar familie lijken ongedeerd de Tweede Wereldoorlog door te komen. Vader is eigenaar van een bakkerszaak en moeder en dochter Elsie werken in de zaak. De andere dochter, Hazel, geeft zich op voor het Lebensborn programma nadat haar man en de vader van haar tweeling is omgekomen tijdens de oorlog. Zij ‘offert’ haar kinderen aan het Reich.

Ondertussen heeft de familie van Hazel helemaal niet door hoe heftig dit is. Hun leven gaat gewoon door. Een leven in de bakkerij gedurende de oorlog, waar mensen gewoon hun brood komen kopen. Maar het gezin is een echt Duits gezin. De Duitsers zijn goed en wanneer Elsie een aanzoek krijgt van officier Jozef is het duidelijk dat Elsies familie vindt dat ze daar ‘ja’ op moet zeggen.

Zo begint het verhaal. Ondertussen komt Reba in het verhaal dat zich in het heden afspeelt zich zo nu en dan nog even melden. Reba moet een feelgoodverhaal schrijven over kerst in de Tweede Wereldoorlog en zo kwam ze bij Elsie uit. Reba heeft wat relatieproblemen en voelt zich om een of andere reden erg thuis in het bakkerszaakje van Elsie. Een plek waar Reba zichzelf steeds meer terugvindt.

Deze drie lijnen lopen door het boek heen. Elsie, die niet goed weet wat ze met de macht van de Duitsers moet en daar soms licht tegen in verzet lijkt te komen. Elsie, die een keuze maakt die haar veel angst oplevert en van lef getuigt en Jozef, waar je lange tijd geen hoogte van kunt krijgen. Zijn keuzes zijn soms gruwelijk, maar zo waren de Duitsers nu eenmaal in de oorlog. Hard en zonder genade. 

Ondanks dat het boek op bepaalde momenten hard is, lees je dat de personages toch niet alleen maar marionetten van het Reich zijn. Hazel ontdekt de harde kant van het Lebensborn programma en vraagt zich af of zij wel de juiste keuze heeft gemaakt. Elsie kan het niet verkroppen hoe er met jonge Joden om wordt gegaan en Jozef krijgt steeds meer vraagtekens bij een actie uit het verleden. Zo worden de Duitsers niet alleen als boeman neergezet, maar krijgen ze ook een geweten.

Het verhaal van Reba is nodig om het hele verhaal van Elsie en haar familie te vertellen. Toch voegt het niet zo heel veel toe aan het verhaal. Ze kampt vooral met haar eigen issues en die zijn een stuk minder heftig dan wat Elsie heeft meegemaakt.

De bakkersdochter omschrijft een leven in de oorlog, waarin niemand eigenlijk echt weet wat er zich in de wereld exact afspeelt. De rauwe, maar ook de kleine geluksmomenten, en vooral de lekkernijen in de bakkerij zorgen voor een bijzondere sfeer in dit verhaal. Elsie en haar familie hebben geleden, ondanks dat ze dat niet altijd door hadden. De bakkersdochter is een ode aan de Duitse gezinnen die dachten goed te doen door er voor hun land te zijn. En ook zij kwamen bedrogen uit. Deze roman is een aanrader!