Te mager, te weinig diepgang en spanning

Thomas Kanger is in 1951 geboren en opgegroeid in Uppsala. Momenteel woont hij met zijn vrouw Hong Vu in Stockholm, samen met zijn opgroeiende kinderen uit een eerste huwelijk. Thomas begon zijn carrière als journalist. Daarna wijdde hij zich aan het schrijven. Vanaf 2001 schreef hij vijf misdaadboeken en twee thrillers. Deze boeken zijn in meer dan tien talen uitgegeven. Zijn vijf misdaadboeken hebben alle Elina Wiik als hoofdpersoon. Zijn misdaadroman De Zondagsman werd genomineerd voor The Swedish Academy of Crime Writers. Eerdere in het Nederlands vertaalde boeken van Thomas Kanger zijn: De Zondagsman (2004; in Nederland in 2010 uitgegeven); Grensgebied (2007; in Nederland in 2008 uitgegeven) en nu De eerste steen, oorspronkelijk uit 2001. Ook in zijn laatste boek The year of the Dragon, in Zweden in maart 2011 uitgekomen, speelt Elina Wiik de hoofdrol.

Er komt ’'s nachts, om even over half vier, een melding binnen van een brand in het dorpshuis van Surahammar. Rechercheur Erik Enquist van de politie van Hallstahammar gaat ’'s ochtends een kijkje nemen. Er wordt geconstateerd dat het moet gaan om brandstichting. In het gebouw wordt een verbrand lichaam aangetroffen. Voor Erik Enquist reden genoeg om versterking op te roepen. Er wordt een team op de zaak gezet. Al snel blijkt dat de dode man Karl Johansson, de conciërge, is. Een week na de brand verdwijnt plotseling Bertil Adolfsson, vader van Peter Adolfsson, enige getuige in de zaak rond de brand in het dorpshuis. Elina Wiik, brigadier en assistent rechercheur, wordt gevraagd met zijn familie te gaan praten. Zo raakt zij bij de hele zaak betrokken. In de zaak rond de brandstichting worden twee verdachten veroordeeld. Na een lange zoektocht wordt het lichaam van Bertil Adolfsson in een bos gevonden; hij is vermoord en begraven. Ondanks de veroordelingen is Elina er zeker van dat er ergens iets niet klopt en zij zet haar zoektocht dan ook voort, zeer tegen de zin van haar collega'’s. Na een tweede brandstichting wordt Peter Adolfsson als verdachte opgepakt, maar ook hier zijn wederom geen harde bewijzen voorhanden. Een inval van Eline brengt de zaak echter aan het rollen...

De personages en vooral de persoon Elina Wiik komen in De eerste steen niet echt goed uit de verf. Dit kan ook komen omdat dit niet het eerste vertaalde boek is met Elina in de hoofdrol. De volgorde van publicaties van de boeken van Thomas Kanger in Zweden loopt namelijk totaal niet synchroon met de volgorde van uitgeven in Nederland. De eerste steen is in Zweden al in 2001 uitgegeven en in Nederland pas in 2011. Het kan dus heel goed zo zijn dat de typering van de personages, en in het bijzonder Elina, in het eerste boek heeft plaatsgevonden. Een typische keuze van de uitgeverij om de boeken niet in volgorde uit te brengen. Het enige wat wij nu van Elina te weten komen is dat zij af en toe een afspraakje heeft met een getrouwde man. Wat wel duidelijk wordt, is dat Elina erg intuïtief te werk gaat en dat dit niet altijd gewaardeerd wordt door haar collega’'s.

Plaatsaanduidingen zijn in De eerste steen vaak nogal gedetailleerd, maar als je als gemiddelde Nederlandse lezer de omgeving niet kent, voegt dit niets toe aan het verhaal, integendeel. De beschrijving van het onderzoek komt soms nogal amateuristisch over, evenals de totale tijdspanne die het onderzoek bestrijkt: vanaf drie mei tot half augustus. Rechercheurs gaan tussentijds met vakantie en de politiepost is nauwelijks bemand, waardoor het onderzoek stil komt te liggen; een nogal irreële situatie. De eerste steen kent nogal wat losse eindjes. Hoe gaat het verder met de rest van de familie Adolfsson; wie is nu uiteindelijk de stichter van de twee branden en hoe loopt het af met de onenigheid tussen Elina en Egon Jönsson? Kortom, veel vragen die onbeantwoord blijven. 

Het verhaal in De eerste steen is te mager en kent te weinig diepgang en spanning om écht indruk te maken.