Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

'Je vader heeft me met zijn brieven verleid...'

Geertje Otten 22 maart 2016
Drie weken na het einde van de Tweede Wereldoorlog reist de doodzieke Hongaarse Miklós Gárdos naar Zweden, waar hij in een vluchtelingenkamp wordt opgenomen. Bergen-Belaen overleefd, maar met het bericht dat hij nog maar een paar maanden te leven heeft op zak. Miklós besluit dat hij niet eenzaam gaat zitten wachten op het einde. Hij vraagt een lijst op van 117 vrouwen die afkomstig zijn uit zijn geboortegebied, maar nu ook in Zweden zitten én die ook een kamp overleefd hebben. Vastbesloten de liefde van zijn leven te vinden, schrijft hij ze allemaal een brief. In een ander kamp, honderden kilometers verderop, leest Lili zijn brief.

Ochtendkoorts is de eerste roman van Péter Gárdos, filmregisseur en zoon van de hoofdpersoon Miklós. Als een voice-over vertelt hij het liefdesverhaal van zijn ouders, dat hij baseert op een stapel brieven die hij kreeg na het overlijden van zijn vader. Het is wonderlijk om te ervaren dat een verhaal, waarin maar weinig gebeurt, waarin karakters zich bijna niet ontwikkelen en waarin de structuur steeds opnieuw doorbroken wordt, je toch zo kan boeien. Gárdos weet de lezer te raken door juist niet te vertellen welke traumatische ervaringen Miklós en Lili tijdens de oorlog hebben opgedaan. Er wordt simpelweg niet over gesproken: 'De ziel...Soms kan het geen kwaad de ziel te begraven...'.

Lili besluit terug te schrijven en er ontwikkelt zich een bijzondere relatie. De vertelling van Gárdos wordt steeds doorbroken door gedeeltes uit de brieven van Miklós en Lili. Dit zorgt ervoor dat het geheel wat afstandelijk wordt. De brieven zijn plechtig en de schrijvers zijn heel voorzichtig in hun woordkeuze. Bang om fouten te maken, bang om afgewezen te worden. Tegenover het plechtige, ouderwetse taalgebruik van Miklós en Lili staan de prachtige zinnen die Gárdos gebruikt. Mooi taalgebruik, prachtige beeldspraak. Ontroerend is het gedeelte waarin arts Svensson vertelt hoe hij Lili in het vrouwenkamp in Bergen-Belsen had gevonden: '...ik keek nog een laatste keer om, wie weet...en ik kon mijn ogen niet geloven...ergens bewoog een vinger... Begrijpt u, Miklós? Precies zoals ik nu doe, als de laatste vleugelslag van een stervende duif...of als een boomblad dat opzij valt als de wind gaat liggen.'

De eerste ontmoeting tussen Miklós en Lili is bijzonder. Hij: graatmager, in een veel te wijde jas en een slobberende broek, met een bril waarvan één glas is dichtgeplakt met krantenpapier. Zij: onmiddellijk overtuigd van het feit dat ze niets met deze rare man wil. Ze stelt zich voor als de vriendin van Lili, maar het gevoel van Miklós bedriegt hem niet. Hij herkent haar uit duizenden.

Het einde van het boek is voorspelbaar. Natuurlijk, dat kan niet anders, want Gárdos is immers de zoon van Miklós en Lili. Zonder hen had hij dit verhaal van hoop en moed niet kunnen schrijven. Zonder hen hadden wij niet kunnen lezen hoe twee zwaarbeschadigde mensen de verschrikkingen van de oorlog achter zich kunnen laten en een nieuw leven kunnen beginnen. En dat is de boodschap die Gardós de lezers namens zijn ouders wil meegeven.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Geertje Otten

Gesponsord

Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.