Gaston Dorren rammelt aan het taalslot

In Vakantie in eigen Taal laat taaljournalist Gaston Dorren ons stilstaan bij wat er mooi, gek en fout is aan het Nederlands. Met ‘ons’ bedoel ik hier taalliefhebbers, tekstschrijvers, redacteurs en taalpuristen, want helemaal ongeletterd op taalkundig vlak ben je als lezer toch beter niet wanneer je met Gaston Dorren met vakantie gaat in eigen taal.
In min of meer volgens onderwerp geordende hoofdstukken (schrijven en lezen, woorden, spraakkunst, klanken, taalvarianten …) breekt Dorren nu eens een lans voor bijvoorbeeld de afschaffing van het trema, een consequenter gebruik van het afkortingsteken of de puntkomma, papieren boeken en ja, zelfs voor het dialect, om dan weer onderhoudend te badineren over de herkomst van woorden. Toch droom je tijdens deze taalreis best niet al te ver weg, want voor je het weet neemt de auteur je op sleeptouw voor een diepgravende taalkundige les. Altijd evenwel mooi afgekruid met de nodige woordspelingen, kwinkslagen en taalkundige spitsvondigheden.
Zo staat Dorren in Vakantie in eigen Taal soms wat in spagaat waar het de keuze tussen vermakelijk en wetenschappelijk betreft. Toch denk ik dat zijn uitgangspunt diverterend van aard was, want wat het wetenschappelijke betreft, begeeft hij zich – met opzet – net iets te graag én met een knipoog op glad ijs.
Hoe het ook zij, Dorren wil graag aan het taalslot rammelen door zogenaamde evidenties in vraag te stellen: is een trema écht nodig, moet de verouderde naamvalsuitgang per se blijven staan in constructies als ‘met voorbedachte(n) rade’, moet ‘hen’ naast ‘hun’ blijven bestaan … Intrigerende vragen die elke taalliefhebber boeien.
En last but not least, brengt hij hulde aan wat mooi is in onze taal (en in ons dialect). Het hoofdstukje Etymologie ter Vermaak is een voorbeeld van zo’n mooie tussenstop in Vakantie in eigen Taal. Gedroomde reislectuur voor wie haar soms geweld aandoet!