Niet haar beste boek

De nieuwe roman van Nelleke Noordervliet stond ergens als haar hoogtepunt vermeld, maar dat zal wel een reclamecampagne van de uitgever zijn geweest, want na Snijpunt en Vrij man stelt deze teleur. Dat ligt niet alleen aan het feit dat de hoofdpersoon een kille, geharnaste vrouw is, maar ook aan de stijl en compositie.
Kat (Katharina Mercedes Donker) komt uit een eenvoudig milieu in Amsterdam-Oost. Haar vader is een gefrustreerde, miskende fascistenbestrijder die cynisch over geloof en politiek praat en haar moeder is huisvrouw en slachtoffer van zijn agressie. Kat, ook wel Kitkat genoemd) meet zich al snel een harnas aan en mag naar het Gymnasium, maar weet niet hoe ze zich in gezelschap hoort te gedragen. Een relatie met een kunstzinnige klasgenoot doet haar eveneens vervreemden van haar familie en wanneer hij verdwijnt en zij een abortus heeft ondergaan na te zijn verkracht door diens vader, de schilder, verdwijnt zij zelf naar Parijs, waar ze in een kroeg werkt, een relatie krijgt met een Spanjaard en opnieuw zwanger wordt. Deze keer mag het kind komen en wordt er getrouwd, maar bij de gedistingeerde en kille familie in Spanje voelt ze zich onvrij. Ze keert met haar zoontje terug naar Amsterdam, waar haar ouders het kind opvangen, zij in de kroeg van haar oom gaat werken en daarnaast studeert.
Ze leidt een actief verenigingsleven en wordt lid van een socialistische partij, waar ze onder anderen de bevlogen Hugo ontmoet. Ze trouwen, krijgen een dochter en zij verdient de kost, maar hij blijkt manisch-depressief te zijn en voelt zich door haar beknot. Ook deze relatie loopt stuk, al blijft ze van hem houden. Nadat haar zoon verdwenen is, naar zijn vader en grootouders in Spanje, vertrekt Hugo naar Suriname waar hij van de radar verdwijnt. Kat spoort hem op en wordt daarbij geholpen door een politieke vriend. Helaas blijkt later dat haar dochter na het slikken van pillen psychotisch is geworden. Zij verwijt haar moeder dat ze haar kinderen heeft verwaarloosd en verbreekt het contact, totdat ze een brief schrijft vanuit een zorggemeenschap in de VS, waar ze in huis en op het land werkt om te aarden. Kat kan het niet laten om haar daar op te zoeken, maar dat loopt slecht af. Volgens haar behandelaar is dat een reactie op het bezoek, volgens Kat het gevolg van gebrek aan medicatie.
Inmiddels heeft ze carrière gemaakt in de politiek en heeft ze geleerd om compromissen te sluiten. Macht maakt corrupt en zij vormt daarop geen uitzondering. Tijdens een studiereis in de DDR ontmoet ze een Duitser die haar vurige liefdesbrieven schrijft en naar Nederland wil vluchten. Later pas blijkt dat hij een spion was en dat zij een politieke vriend aan hem heeft verraden.
Wanneer ze allang de politiek verlaten heeft en nog bekendheid heeft gekregen als schrijfster, wordt ze benaderd door een wetenschapster die een biografie over haar wil maken, als exponent van de tijdgeest. Hier heeft ze helemaal geen vertrouwen in, uit angst en schaamte dat haar persoonlijke kwetsuren en blunders aan de openbaarheid zullen worden prijsgegeven. Ze houdt het af, maar kan niet voorkomen dat haar herinneringen naar boven komen en gaat zelf haar verleden reconstrueren. Het beeld dat dan ontstaat, is dat van een geharnaste vrouw, die dacht zich vrij te vechten uit haar omstandigheden, maar zich realiseert dat ze tegelijk sterk beïnvloed is door de omstandigheden; dat altruïsme eigenlijk verpakt egoïsme is; dat ze niet alleen haar geliefden emotioneel heeft verwaarloosd, maar ook haar ziel heeft verkocht aan de politiek en dat de mensen die slachtoffer van haar zijn geworden, terugslaan wanneer ze die kans krijgen.
Wanneer je alle overdadige details en filosofische of politieke uitweidingen weglaat, blijft er een sterk verhaal staan over schuld en schaamte, vrijheid en onvrijheid, kracht en kwetsbaarheid. Er zit veel beeldspraak in, die soms overtuigt, maar ook vaak weerzin wekt.
Helaas bevat deze roman te veel uitweidingen die het verhaalverloop onderbreken, blijven de verwijzingen naar de politiek te vaag en is de verteltrant te afstandelijk. Daardoor word je nergens geraakt als lezer en is het een roman die je niet bij blijft.