Onaangepast en cynisch

In Lazarus, de Nederlandse vertaling van Resurrection men laat de Schotse schrijver Ian Rankin zijn meesterlijke inspecteur John Rebus opdraven in gezelschap van de net gepromoveerde brigadier Siobhan – Sjie-von voor de vrienden – Clarke. Een onorthodox stel.
Rebus wordt door zijn korpschef gevraagd om zijn huidige onderzoek naar een vermoorde kunsthandelaar aan de goede zorgen van Clarke over te laten en aan een undercoveropdracht mee te werken. Drie collega’s uit omringende politiezones worden verdacht van verduistering van misdaadgeld en Rebus wordt gevraagd om hen uit hun tent te lokken. Via een list komt Rebus samen met de drie verdachten, Francis Gray, Jazz McCullough en Allan Ward, aangevuld met nog twee ‘gevallen’ politiemannen terecht op Tulliallan, een politieschool waar ook op het verkeerde pad geraakte politiemensen - de ressurection men uit de oorspronkelijke titel - worden ‘heropgevoed’.
Daar krijgt het tijdelijke team een zogenaamde cold case voorgeschoteld om opnieuw in teamwork te leren werken. De onopgeloste misdaad in kwestie, de moord op onderwereldfiguur Rico Lomax, is echter geen onbekende zaak voor Rebus en Gray. De zaak werd destijds als onopgelost geclassificeerd maar het zou de eer van de onorthodoxe Rebus te na zijn om deze zaak onopgelost te laten. Al snel volgt een levensgevaarlijk kat en muis spel tussen Rebus, die nu twijfelt aan het doel van het hele opzet, en de drie verdachten waarbij Rebus voortdurend balanceert op de grens van wat juridisch door de beugel kan…
Naast de bijzonder ingenieuze, maar daarom zeker niet ongeloofwaardige plot, is het vooral de stijl van het hele boek die opvalt. Ondanks de minder leuke kanten van het op zich al grijze Edinburgh zoals georganiseerde misdaad, corruptie en prostitutie zorgt Rankin ervoor dat je voortdurend een glimlach rond de mond hebt.
Rebus kan bijzonder cynisch voor de dag komen, maar ook zijn pupil Siobahn Clarke heeft de les goed begrepen! Cynisme heeft twee kanten: een humoristische en een sarcastische. Rankin weet zijn fantastische dialogen altijd zo te doseren dat ze niet op de zenuwen gaan werken of aangebrand smaken. Een voorbeeldje: de Edinburghse godfather Cafferty nodigt Rebus uit tot een plons in zijn zwembad. Cafferty: “En ik wou je nog wel een zwembroek van mij aanbieden…”. Rebus’ gevatte reactie: “Weet je wat, neem jij nog een duik, dan haal ik de broodrooster uit de keuken.” Meesterlijk!
Ondanks de humor is de onderhuidse spanning voortdurend aanwezig en komen de personages echt tot leven met op de voorgrond de eenzame Rebus met al zijn twijfels, zijn drankprobleem en zijn geveinsde onverschilligheid. Misschien heeft Rankin wel de juiste mix gevonden van plot, ernst, spanning, actie en humor? En misschien luistert Elizabeth George even mee?
Geen kritiek? Toch wel: waarom lees je op de - letterlijk uit het Engels vertaalde - achterflap: "Rebus gaat terug naar de politieacademie voor herscholing met nog vier onorthodoxe Schotse politiemannen." Gray, McCullough, Ward, Barclay en Sutherland, ik tel er vijf! Domme schoonheidsfout, maar de 5 sterren zijn toch binnen!