Kun je jezelf zijn?

Na het lezen van Zijn wie je bent zal menig lezer geen behoefte meer ervaren om zichzelf mooier voor te doen dan hij is. Hij zal waarachtiger leven zonder pretenties, meer innerlijke rust krijgen, gezonder en gelukkiger leven. Of toch niet?  

Jeffrey Wijnberg (1951) heeft zijn naam bij het grote publiek reeds bevestigd. Als columnist is hij verbonden aan het dagblad De Telegraaf en schreef hij eerder succesvolle en toegankelijke boeken over psychologie. Zelf is hij klinisch psycholoog en psychotherapeut en medegrondlegger van de provocatieve therapie in Nederland. Op zijn website zegt hij hier het volgende over: ‘Provocatieve therapie is hard, confronterend en speciaal bedoeld voor mensen die een schop onder de kont kunnen gebruiken. Tenminste, zo wordt vaak gedacht en beweerd. En tot op zekere hoogte klopt deze visie.’  

‘Mensen willen goed voor de dag komen. Daarom is het belangrijk om zelfverzekerd te acteren’ hiermee begint ieder hoofdstuk, behalve het laatste dat meer naar een slotconclusie neigt. Wijnberg beschrijft met enige humor hoe ongemakkelijk sociale verplichtingen kunnen voelen, hoe je de indruk kunt hebben dat iedereen naar je kijkt en jou beoordeelt. Interessant gegeven is dat mensen zich sociaal ongemakkelijk kunnen voelen zonder dat zij nog met iemand gesproken hebben. Dit wordt veelal veroorzaakt door ons negatief innerlijk dialoog. Gelukkig dat zijn ervaring is dat het veranderen van innerlijke dialogen onbegonnen werk is, want zo zegt hij: ‘angstgevoelens zijn er eerder dan gedachten’. De vraag die hierbij meteen opkomt is: kan Cognitieve Gedragstherapie (CGT) hier uitkomst geven? Zover reikt het boek echter niet.  

Dat daargelaten geeft Wijnberg praktische adviezen en stof tot nadenken. Wie zijn aandacht naar buiten gericht heeft, heeft minder aandacht voor zichzelf en is zelfverzekerder. Wie zonder schaamte zijn vergeetachtigheid toegeeft legt daarmee de verantwoordelijkheid voor de voortgang van het gesprek bij de ander. Door zijn benadering en helikopterview zal hij menigeen geruststellen. Een falend geheugen is niet alleen normaal, maar ook nodig om geestelijk niet overbelast te raken. Maar Wijnberg doet meer. Hij laat de andere kant van het verhaal zien, hij doet als het ware aan omdenken, zodat de lezer bijna ongemerkt herinnerd wordt aan zijn sterke kanten.  

Zijn wie je bent, Leven zonder pretenties is een fijn opgetekend boekje met Sigmund illustraties van Peter de Wit. In de Volkskrant publiceert de Wit dagelijks een Sigmund strip over een psychiater die niet zachtzinnig met zijn patiënten omspringt. Toepasselijke humor in een prikkelend en soms filosofisch betoog met een eerlijke conclusie die anders uitpakt dan je zou verwachten.