Lezersrecensie
Veeleisend
Svealena Kutschke(1977) heeft met haar derde boek een omvangrijk werk geschreven, waar de geschiedenis van haar geboortestad Lübeck centraal staat.
Ze heeft dit opgehangen aan de geschiedenis van de familie van Lucie, Freya en Jessie. Tot het twaalfde hoofdstuk staat in de oneven hoofdstukken de geschiedenis van de stad Lübeck, Lucie (1908), haar man, hun ouders centraal. Zo komt het keizerrijk Duitsland, de Eerste Wereldoorlog met de loopgraven, de Tweede Wereldoorlog met de Gestapo langs. In de even hoofdstukken staat de kleindochter van Lucie, Jessie (1972) centraal. Dit verhaal speelt zich grotendeels af in de punkscene rond 1990. Zij komt in aanraking met neofascisten en de onverdraagzaamheid jegens asielzoekers.
De schrijver wil met deze twee verhalen die om en om aan bod komen, de parallellen laten zien tussen de Jodenhaat in Duitsland en de haat jegens asielzoekers in Duitsland. De verhalen komen in het tweede deel van het boek naast elkaar te staan. Het lijkt vervolgens wel of de schrijfster zich in het twaalfde hoofdstuk vervolgens niet alleen tot een personage richt maar ook tot de huidige bewoners van haar stad wanneer zij de invloed van deze geschiedenis van haat beschrijft:
“Je denkt erover na dat je opgegroeid bent in een land dat begon met vergeten zonder ooit te hebben begrepen. […]
Je hebt cynisme met intellectuele scherpte verwisseld, ironie met afstandelijkheid. Je hebt niet begrepen dat je een verantwoordelijkheid hebt. En nu is er niets meer wat nog van betekenis is. Je denkt nu dat je iets onderschat hebt. Het gaat niet verder als er geen verleden is. Er kan niet iets goed ontstaan als voor de schuld niet is geboet. […] Wat jou ontbreekt is een verleden waarmee je kunt leven. “
De opzet van het boek vergt nogal wat van de schrijfster om de lezer mee te krijgen. Helaas lukt haar dat lang niet altijd. Fraaie stilistische passages met onder meer tegenstellingen, herhalingen en een snufje magisch realisme, raken ondergesneeuwd in een overdaad aan vaker niet dan wel rake metaforen, en fragmentarisch opgebouwde hoofdstukken. Een pakkende vertelstijl die de personages wat meer toch leven had gewekt, ontbreekt helaas.
Ze heeft dit opgehangen aan de geschiedenis van de familie van Lucie, Freya en Jessie. Tot het twaalfde hoofdstuk staat in de oneven hoofdstukken de geschiedenis van de stad Lübeck, Lucie (1908), haar man, hun ouders centraal. Zo komt het keizerrijk Duitsland, de Eerste Wereldoorlog met de loopgraven, de Tweede Wereldoorlog met de Gestapo langs. In de even hoofdstukken staat de kleindochter van Lucie, Jessie (1972) centraal. Dit verhaal speelt zich grotendeels af in de punkscene rond 1990. Zij komt in aanraking met neofascisten en de onverdraagzaamheid jegens asielzoekers.
De schrijver wil met deze twee verhalen die om en om aan bod komen, de parallellen laten zien tussen de Jodenhaat in Duitsland en de haat jegens asielzoekers in Duitsland. De verhalen komen in het tweede deel van het boek naast elkaar te staan. Het lijkt vervolgens wel of de schrijfster zich in het twaalfde hoofdstuk vervolgens niet alleen tot een personage richt maar ook tot de huidige bewoners van haar stad wanneer zij de invloed van deze geschiedenis van haat beschrijft:
“Je denkt erover na dat je opgegroeid bent in een land dat begon met vergeten zonder ooit te hebben begrepen. […]
Je hebt cynisme met intellectuele scherpte verwisseld, ironie met afstandelijkheid. Je hebt niet begrepen dat je een verantwoordelijkheid hebt. En nu is er niets meer wat nog van betekenis is. Je denkt nu dat je iets onderschat hebt. Het gaat niet verder als er geen verleden is. Er kan niet iets goed ontstaan als voor de schuld niet is geboet. […] Wat jou ontbreekt is een verleden waarmee je kunt leven. “
De opzet van het boek vergt nogal wat van de schrijfster om de lezer mee te krijgen. Helaas lukt haar dat lang niet altijd. Fraaie stilistische passages met onder meer tegenstellingen, herhalingen en een snufje magisch realisme, raken ondergesneeuwd in een overdaad aan vaker niet dan wel rake metaforen, en fragmentarisch opgebouwde hoofdstukken. Een pakkende vertelstijl die de personages wat meer toch leven had gewekt, ontbreekt helaas.
1
Reageer op deze recensie