Een dichtbij verleden - Kristin Harmel

op 26 juli 2020 door Boeken met een ster

Het verhaal is als een goed glas champagne, helder, bruisend en verrassend

De Amerikaanse schrijfster Kristin Harmel heeft enige tijd in Frankrijk gewoond en gaat nog regelmatig even terug. Ze geniet van de patisserie en de goede wijn en is altijd op zoek naar een bijzonder verhaal. Haar liefde voor Frankrijk vind je in veel van haar boeken terug. In Zolang er sterren aan de hemel staan neemt Kristin ons mee naar het Parijs van de Tweede Wereldoorlog en mogen we rondkijken in een klein familiebakkerijtje; al lezend ruik je de versgebakken croissants, muffins en knapperige broden. Ook Jij kan mij helpen speelt zich tijdens de oorlog af in Parijs. In dit boek staat net als in Een dichtbij verleden het Franse verzet centraal.

Champagne 1940: De knappe, jonge en naïeve Inéz is nog maar net getrouwd met Michel als de Duitsers het land binnenvallen. Michel is eigenaar van een groot champagnehuis. Inéz wil in eerste instantie de ernst van de oorlog niet inzien en begrijpt niet waarom haar man zoveel risico’s neemt om bij het verzet te gaan. Wijnmeester Theo en zijn vrouw Céline wonen en werken ook op Maison Chauveau. Theo is een harde werker, maar leeft in zijn eigen wereld en is kortzichtig; hij wil niet geloven dat zijn joodse vrouw gevaar loopt. Céline is alles wat Inéz niet is: volwassen, moedig, realistisch en intelligent. Door de oorlogssituatie groeien Michel en Céline naar elkaar toe.

New York/ Parijs 2019: Wanneer Liv’s huwelijk op de klippen gelopen is, beseft ze dat ze helemaal niets meer heeft. Liv's grootmoeder Edith nodigt haar uit om naar Parijs te komen. Hier blijkt dat het verleden nog heel dichtbij is.

Hoewel het verhaal niet waargebeurd is, komen er toch enkele historische figuren (Otto Klaebisch, de weinführer) en gebeurtenissen in voor. Veel Nazikopstukken waren wijndrinkers en verzamelaars. De Duitsers plunderden de eerste weken van de bezetting de wijnkelders van Champagne en eisten 400.000 flessen wijn per week. Wijnboer Michel gaat in het verzet. Hij verstopt joodse mensen in zijn kelders, vervoert wapens in wijnvaten, levert slechte kwaliteit wijnen en werkte samen met de geallieerden. Kristin Harmel vertelt een interessant stukje geschiedenis waar ik nog maar weinig over wist.

Het verhaal zette me regelmatig aan het denken. Want wie was nu eigenlijk goed of fout in het verhaal? In eerste instantie ergerde ik me aan de onnozelheid van Inéz. Hoe kon ze een verhouding met een foute Fransman beginnen? Waarom had ze toch niet door dat haar gedrag het champagnehuis en haar joodse collega in gevaar bracht? Aan de andere kant was zij degene die joodse mensen onderdak bood en tegen het einde van de oorlog een gevaarlijke rol in het verzet speelde. Ook Inéz vriendin Edith speelde een twijfelachtige rol. Ze werd na de oorlog van verraad beschuldigd, terwijl ze juist belangrijke informatie aan het verzet doorgaf. Door het verhaal ga je beseffen dat de grens tussen goed en fout, maar heel dun is en dat gevaarlijk is om over een ander te oordelen.

Er komen thema’s voorbij in het boek waarover je in een leesclub uren met elkaar over zou kunnen praten zoals keuzes maken, schuldgevoelens, jaloezie, eenzaamheid, huwelijksproblemen, ouderschap of oorlog. Wat mij erg raakte in het verhaal was het gevoel van eenzaamheid. Inéz voelde zich eenzaam in haar huwelijk, Liv na haar scheiding. Oma bleef tot haar 99ste een eenzame vrouw en wilde dit haar kleindochter besparen. Tot het einde toe blijf je je afvragen wie de eigengereide oma van Liv nu eigenlijk is. Is ze wel echt Inez ’vriendin Edith? Heeft de joodse Céline de oorlog overleefd? Of zou ze Inéz zijn?