Geen dramatische tranentrekker, wel humor

De Vlaamse Valerie Eyckmans (1977) woont en werkt in Antwerpen en schreef columns en artikelen voor verschillende Vlaamse kranten en tijdschriften. Ze geeft schrijfcursussen en werkt momenteel zelf aan fictie en theaterteksten naast haar eigen blog. In 2013 debuteerde ze met Verloren maandag, een portret van het kantoorleven. In 2017 verscheen een nieuw kinderboek van haar hand, maar ook haar derde roman: Het belang van schoon ondergoed.

Hoofdpersonage Sam(uel) leert na een val van een bierfiets de vrolijke Missy kennen in het ziekenhuis. Missy vecht tegen kanker en langzaam ontstaat er tussen de twee jongeren een hechte vriendschap. Sam laat Missy in de steek op het moment dat zij besluit haar gevecht tegen de ziekte te staken, maar als hij een paar maanden later haar bucketlist vindt, besluit hij dat het tijd is voor verandering in zijn leven en hij vertrekt; naar Malawi.

De flaptekst van Het belang van schoon ondergoed schept verwachtingen die in het boek zeker niet waargemaakt worden. Hoewel dit niet op alle punten een slecht gegeven is, is het wel even schakelen voor de lezer die met een bepaald idee aan het boek begint. De strijd, de vriendschap, het weglopen. Het klinkt allemaal nogal dramatisch, maar wie eens lekker gaat zitten voor een tranentrekker of een zielig verhaal vol heftige gevoelens komt bedrogen uit.

De chronologie wordt al na het eerste hoofdstuk losgelaten. De overgang naar het tweede hoofdstuk is snel en abrupt en wekt verwarring. Eyckmans vertelt het verhaal vanuit Sams perspectief, het ene hoofdstuk speelt zich af in Vlaanderen, waar we een inkijkje (en niet meer dan dat) krijgen in de relatie die hij met Missy had. Deze hoofdstukken worden afgewisseld met hoofdstukken waarin Sam zich in Malawi, aan de rand van een wildreservaat bevindt, waar hij terechtkwam door Missy’s bucketlist. Deze afwisselingen in verhaallijnen zorgen in dit geval echter niet voor spanning in het verhaal, maar zorgen er eerder voor dat de lezer afgeleid raakt en daardoor niet lekker doorleest.

Het verhaal is geen tranentrekker, maar zit eerder vol met een soort schrijnende humor. Sam is geen gezellig personage, maar een onverschillige en cynische jongeman. “Ik wikkelde me in mijn oude deken van onverschilligheid en gedroeg me als de klootzak die ik was toen ze me leerde kennen.” Uiteindelijk leert Sam wel van Missy en zijn gedrag en besluit hij iets van zijn leven te maken en die momenten in het verhaal zorgen voor een glimlach op het gezicht van de lezer.

Qua schrijfstijl leest Het belang van schoon ondergoed heel soepel. Af en toe een Vlaamse uitdrukking die bij sommige Nederlandse lezers wellicht even de wenkbrauwen laat fronsen, maar dat is zeker geen bezwaar. Korte directe zinnen, zonder dramatiek of opsmuk, maar nuchter en direct en dat past bij Sam. Een enkele keer vindt een opvallende stijlbreuk plaats, dan wordt Sam ineens filosofisch en gebruikt hij metaforen die niet bij hem passen:

“Het was alsof ik mijn verdriet had zitten hamsteren voor een barre, lange winter en plots werd overvallen door een sneeuwstorm in mei. […], ik leek te verdrinken in schuldgevoelens.”

Buiten het verhaal van Missy en Sam geeft Het belang van schoon ondergoed een interessant inkijkje in de wereld van vrijwilligerswerk en hulp in Afrika. In het reservaat in Malawi wordt de oorspronkelijke bevolking omgekocht zodat de rijke toeristen ongestoord kunnen blijven jagen. Die wereld van geld en corruptie is interessant en hoewel beide verhalen wellicht nog wat verder uitgewerkt hadden kunnen worden, is het boek toch interessant genoeg om eens te lezen.