Muzikaal natuurgeweld

Riku Onda is een veelbekroonde Japanse bestsellerauteur, ze ontving tweemaal de Japan Booksellers’ Award en Honingbijen en donder in de verte ontving ook de Naoki Prize. In Japan werd dit boek, nu vanuit de Engelse vertaling naar het Nederlands vertaald door Monique ter Berg en Jetty Huisman, een grote bestseller. In 2019 werd de roman verfilmd als Listen tot he Universe.

Muziek en het universum zijn nauw met elkaar verbonden in Honingbijen en donder in de verte, waarin vier jonge toppianisten; Aya, Masaru, Jin en Akashi, gevolgd worden tijdens hun deelname aan het prestigieuze concours van Yoshigae. De titel roept al een associatie met het klimaat en de aardse natuurkracht op, maar Onda versmelt de klanken van de natuur en de klanken van de muziek vanaf de eerste pagina met elkaar.

‘Het werd meteen kouder. Het publiek werd niet langer beschenen door de bruinrode glans maar werd verplaatst naar een fris Frankrijk. Naar een weelderige tuin die droop van de regen. De avondlucht betrok en er stak een vochtige, vlagerige wind op. De bomen kromden zich in de aanwakkerende wind en de regen striemde op de bladeren en de bloemen en liet ze steeds dieper doorbuigen. Kinderen sprongen weg om de regen te ontwijken, een hond rende met ze mee.’

De beschrijvingen van de muziek door de klanken in verband te brengen met de natuur en de beleving en verhalen van de muzikanten zijn prachtig opgeschreven. De muziek komt op het papier tot leven zonder dat de lezer ook maar iets van muziek of de beschreven muziekstukken hoeft te weten.

De opbouw van het boek volgt nauwgezet de verschillende rondes van het concours, waarbij elk optreden van de kandidaten, de reacties daarop van de jury en de andere kandidaten en de uiteindelijke uitslag worden beschreven. Het is een simpele en ietwat saaie vorm voor deze vertelling, maar Onda weet de spanning grotendeels vast te houden door de wisselende perspectieven en de inkijkjes die deze geven in de werelden van de verschillende hoofdpersonages en hun relatie met de muziek.

‘Muziek was geen museumstuk, moest altijd van het nu zijn, kreeg pas betekenis in het hier en nu. Als je tevreden was met het opgraven van een mooi fossiel, bleef er niets anders van een muziekstuk over dan een relikwie ui het verleden.’

Wat muziek zou moeten zijn volgens de muzikanten van het concours is veelzeggend en draagt bij aan hun eigen interpretaties die Onda zo overtuigend en toegankelijk weet te verwoorden. Honingbijen en donder in de verte is een aanrader voor iedere muziekliefhebber, maar is evengoed een prachtig boek voor de lezer die weinig met muziek heeft, maar zich wel interesseert voor de onderlinge verhoudingen tussen en levensverhalen van de vier hoofdpersonen in aanloop naar een van de grootste prestaties in hun jonge carrière.