Een potentieel interessant dilemma

Lykele Muus (1987) is acteur voor theater, film en televisie. Zo kun je hem kennen van de televisieseries Danni Lowinski of Centraal Medisch Centrum of van de film Publieke Werken. Zijn debuutroman Eland verscheen in 2015 en werd genomineerd voor de ANV Debutantenprijs en de Hebban Debuutprijs. Zijn tweede roman We doen wat we kunnen verscheen in 2019 bij Nijgh & Van Ditmar.

In We doen wat we kunnen belanden de twee dochters van bevriende stellen op vakantie in Zeeland zwaargewond in het ziekenhuis na een tragisch ongeluk op het strand. De ouders worden onder enorme tijdsdruk voor een onmogelijke keuze gesteld wanneer de levens van beide meisjes in gevaar zijn. Hoe ver ga je om je eigen kind te redden en tegen welke prijs. Wat voor toekomst hebben de meisjes na het ongeluk en zijn de relaties bestand tegen zoveel ongeluk?

De personages in We doen wat we kunnen worden niet beschreven aan de hand van hun uiterlijk, maar de lezer maakt kennis met de hoofdpersonages door meteen deel te worden van de actie. Deel te worden van wat zij doen en hoe zij leven, hoe ze wonen en welke keuzes ze maken. Langzaam leert de lezer op deze manier de vier volwassenen steeds beter kennen, omdat de details van hun leven hen maken tot wie ze zijn. Dit is een erg filmische manier van schrijven die aan het begin van de roman goed werkt.

De opbouw is verderop soms lastig te volgen, de auteur gebruikt de persoonlijke voornaamwoorden ‘hij’ en ‘zij’ zonder altijd ergens naar terug te verwijzen en de dialogen zonder aanhalingstekens maken het lastig voor de lezer om in de gaten te hebben wie er spreekt, handelt en wat er precies gezegd wordt. Sommige scènes worden door Muus herhaald vanuit een ander perspectief, wat wel iets toevoegt aan de beleving van de lezer en het begrip voor de personages die Muus uit zijn verhaal licht. De scènes lijken echter willekeurig gekozen en er is geen consequente stijl in te ontdekken.

“We nemen kinderen omdat we denken dat het hoort. Omdat wíj aan dat plaatje willen voldoen. En vervolgens zijn we alleen maar met onszelf bezig.”

De vriendschap tussen de stellen blijkt flinterdun wanneer het er echt op aan komt, wanneer er een keuze op leven en dood gemaakt moet worden. Tegelijk bevinden de twee bevriende stellen zich vanaf het moment van het ongeluk ook direct in een huwelijks- en identiteitscrisis. Allemaal belangrijke en interessante thema’s die Muus in zijn boek aan de orde stelt, maar het blijft oppervlakkig en meer een filmscript dan een gedegen roman.

“Gesloopt, weer een dag overleefd, maar nog niet met elkaar verbonden. Het laatste, vrije deel van de dag kan eindelijk beginnen, alleen moeten ze eerst nog omschakelen van de rol van ouder naar de rol van zichzelf, en dat is een heel andere wereld.”

Een interessant medisch dilemma staat centraal in het boek van Muus maar de auteur lijkt de rest een beetje te zijn ‘vergeten’. Zo horen we niets meer over de veroorzaker van het ongeluk waar de meiden bij betrokken zijn, horen we niet het verhaal van dochter Madelon maar focust het verhaal zich helemaal op de ouders. Ouders die met van alles bezig zijn in hun eigen wereld en naar het lijkt steeds minder met hun kinderen, die allebei zwaargewond in het ziekenhuis liggen.

We doen wat we kunnen is in potentie een zeer interessante roman, maar het verhaal zoals het is opgeschreven komt hopelijk beter tot zijn recht in de verfilming die regisseur Mike van Diem van de roman gaat maken.