Verliezen en toch winnen

Indrukwekkende oorlogsroman over hopen en liefhebben, met als centraal thema het verwerken van verlies: kijk je het in de ogen, loop je ervoor weg, droom je er een ander verhaal bij of ga je de confrontatie met de werkelijkheid aan? Alle hoofdpersonen hebben verlies te verwerken. De Duitse majoor verwerkt het verlies van zijn zoon door zich vol enthousiasme op een nieuwe oorlog te storten en een nieuwe zoon te zien in Gabriel. Gabriel ziet het verlies van zijn ouders door oorlogsgeweld nog niet in en denkt dat zij boodschappers naar hem sturen door het niemandsland. Daarom zoekt hij bij gesneuvelde soldaten naar brieven. Zo vindt hij de Engelse soldaat Ralph, die nog blijkt te leven. Ralph heeft het verlies van zijn vader nooit geaccepteerd en gaat naar hem op zoek op de slagvelden. Ook Sid, zijn maat, verwerkt het verlies van zijn vader door te gaan vechten. Gabriel wil Ralph eigenlijk niet meenemen, maar zijn moeder heeft hem voorgeleefd met ‘vergeet de herbergzaamheid niet’; als hij wil dat zijn moeder terugkomt, moet zich wel aan haar regels houden en neemt hij de gewonde Ralph mee naar zijn ‘woning’, de zwaargehavende basiliek waar alleen het Mariabeeld nog overeind staat. Gabriel draagt niet toevallig zijn naam; maar zijn persoon en gedrag heeft op anderen een wonderlijke uitwerking. Dat Van der Maas er in slaagt het verhaal te eindigen zonder in een troosteloos of ongeloofwaardig happy end te vervallen maakt nog meer dat dit bijzondere verhaal weet te overtuigen dat geloof, hoop en liefde de belangrijkste menselijke waarden zijn.