Lezersrecensie
Drie jonge vrouwen in het Nederlands gewapende verzet
Eerder gepubliceerd op: https://bazarow.com/recensie/recensie-geschiedenis-desnoods-met-wapens/
Veel mensen kennen de naam Hannie Schaft wel. Jannetje Johanna Schaft was een Nederlandse communist en verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze ontving postuum het Nederlandse Verzetskruis, Verzetsherdenkingskruis en de Amerikaanse Medal of Freedom. Ze werd vlak voor het einde van de oorlog opgepakt en geëxecuteerd. Schaft werd bekend als ‘Het meisje met het rode haar’, door de gelijknamige film uit 1981.
Schaft werkte niet alleen in het verzet. Ze werkte samen met veel gedreven mannen, maar ook andere vrouwen. Twee jongedames waar ze veel mee samenwerkte waren de zussen Truus en Freddie Oversteegen. Desnoods met wapens is het verhaal van deze drie vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog de wapens oppakten tegen de nazi’s.
Tieners in oorlogstijd
Hannie, Truus en Freddie waren slechts tieners toen de Duitsers Nederland binnenvielen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De jongedames besloten dat ze ‘iets’ moesten doen en sloten zich aan bij het verzet. Hannie was destijds negentien, de zussen waren zestien en veertien. Dit begon vrij onschuldig door bijvoorbeeld het verspreiden van illegale krantjes en pamfletten. Later gingen ze zich ook bezighouden met het omleggen van Duitse officieren en opblazen van bruggen, uiteraard niet zonder gevaar voor eigen leven. Ze deden alles wat in hun macht lag, wat sowieso al bijzonder te noemen is, maar al helemaal vanwege hun jonge leeftijd. Drie weken voor het einde van de oorlog werd Hannie geëxecuteerd en na de oorlog groeide ze uit tot het symbool van vrouwelijk Nederlands verzet. De twee zussen overleefde de oorlog, maar werden hun leven lang achtervolgd door de vreselijke herinneringen.
“Ze deden alles dit alles ‘omdat het moest gebeuren’. Maar ze probeerden vooral, onder onmenselijke omstandigheden, mens te blijven,” aldus de achterflap van Desnoods met wapens. Sophie Poldermans neemt je in dit non-fictie boek mee in een blik op het leven van de drie jongedames, door middel van een logisch opgebouwde tijdlijn. Voor in het boek vind je een plattegrond waarop getoond wordt waar de verzetshelden actief waren, om het verhaal van Poldermans te verduidelijken. Vervolgens begint het verhaal waar het voor de drie dames letterlijk begon. Je wordt meegenomen in de eerste verzetsdaden, hoe spannend dit in het begin was en hoe dit uitliep tot het verleiden en daarna omleggen van Duitse officieren. Poldermans schrijft dit op een toegankelijke wijze en mede door het gebruik van een duidelijke tijdlijn (waarbij aangehaakt wordt aan andere grote gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog) is Desnoods met wapens ook een uitstekend non-fictie boek om te lezen voor jongeren of te gebruiken in geschiedenislessen. Je krijgt als lezer een overzichtelijk verloop van de Tweede Wereldoorlog in combinatie met een aangrijpend en waargebeurd verhaal. En dan is er nog een detail dat dit boek uitermate geschikt maakt voor lezers die nog vrij onbekend zijn met de feiten van de Tweede Wereldoorlog: Poldermans heeft Desnoods met wapens voorzien van een korte tijdlijn én afkortingenlijst, waardoor je gemakkelijk terug kan vinden wanneer wat nou gebeurd en wat die ene afkorting ook alweer betekent.
In het midden van het boek wordt het verhaal even onderbroken door een reeks foto’s. Dit zijn foto’s van de mensen waar Poldermans over schrijft, wapens die gebruikt werden, plaatsen van aanslagen en brieven die bewaard zijn gebleven. Het verhaal van de drie jongedames wordt hierdoor nog levendiger en daarmee ook aangrijpender.
Harry Mulisch
Poldermans is (1981) is auteur, spreker, jurist en docent. Ze studeerde Nederlands recht, internationaal strafrecht en mensenrechten (UvA), Peace and Conflict Studies (UC Berkeley, VS), Human Rights and Democratisation (EIUC, Venetië, Italië; Wenen, Oostenrijk) en Women’s Leadership (Yale, VS). In het woord vooraf schrijft Poldermans over haar inspiratie voor dit boek. Poldermans was veertien toen ze de roman De aanslag van Harry Mulisch las, waardoor ze getroffen werd door de onrechtvaardigheid van het naziregime. Hierna verdiepte ze zich in de Tweede Wereldoorlog en in het specifiek in het leven van Hannie Schaft. Op haar zestiende moest Poldermans vervolgens voor het vak geschiedenis op de middelbare school een scriptie schrijven, waardoor ze via de contactgegevens van haar vader in contact kwam met Truus Menger-Oversteegen. Haar jeugd fascinatie mondde uit in een warme vriendschap met de zussen Oversteegen en een levenslange inspiratie op zowel professioneel als persoonlijk vlak. In Desnoods met wapens komt duidelijk naar voren hoeveel Poldermans gesproken heeft met de zussen Oversteegen en dat ze jarenlang informatie verzamelde over de Tweede Wereldoorlog.
Veel mensen kennen de naam Hannie Schaft wel. Jannetje Johanna Schaft was een Nederlandse communist en verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze ontving postuum het Nederlandse Verzetskruis, Verzetsherdenkingskruis en de Amerikaanse Medal of Freedom. Ze werd vlak voor het einde van de oorlog opgepakt en geëxecuteerd. Schaft werd bekend als ‘Het meisje met het rode haar’, door de gelijknamige film uit 1981.
Schaft werkte niet alleen in het verzet. Ze werkte samen met veel gedreven mannen, maar ook andere vrouwen. Twee jongedames waar ze veel mee samenwerkte waren de zussen Truus en Freddie Oversteegen. Desnoods met wapens is het verhaal van deze drie vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog de wapens oppakten tegen de nazi’s.
Tieners in oorlogstijd
Hannie, Truus en Freddie waren slechts tieners toen de Duitsers Nederland binnenvielen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De jongedames besloten dat ze ‘iets’ moesten doen en sloten zich aan bij het verzet. Hannie was destijds negentien, de zussen waren zestien en veertien. Dit begon vrij onschuldig door bijvoorbeeld het verspreiden van illegale krantjes en pamfletten. Later gingen ze zich ook bezighouden met het omleggen van Duitse officieren en opblazen van bruggen, uiteraard niet zonder gevaar voor eigen leven. Ze deden alles wat in hun macht lag, wat sowieso al bijzonder te noemen is, maar al helemaal vanwege hun jonge leeftijd. Drie weken voor het einde van de oorlog werd Hannie geëxecuteerd en na de oorlog groeide ze uit tot het symbool van vrouwelijk Nederlands verzet. De twee zussen overleefde de oorlog, maar werden hun leven lang achtervolgd door de vreselijke herinneringen.
“Ze deden alles dit alles ‘omdat het moest gebeuren’. Maar ze probeerden vooral, onder onmenselijke omstandigheden, mens te blijven,” aldus de achterflap van Desnoods met wapens. Sophie Poldermans neemt je in dit non-fictie boek mee in een blik op het leven van de drie jongedames, door middel van een logisch opgebouwde tijdlijn. Voor in het boek vind je een plattegrond waarop getoond wordt waar de verzetshelden actief waren, om het verhaal van Poldermans te verduidelijken. Vervolgens begint het verhaal waar het voor de drie dames letterlijk begon. Je wordt meegenomen in de eerste verzetsdaden, hoe spannend dit in het begin was en hoe dit uitliep tot het verleiden en daarna omleggen van Duitse officieren. Poldermans schrijft dit op een toegankelijke wijze en mede door het gebruik van een duidelijke tijdlijn (waarbij aangehaakt wordt aan andere grote gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog) is Desnoods met wapens ook een uitstekend non-fictie boek om te lezen voor jongeren of te gebruiken in geschiedenislessen. Je krijgt als lezer een overzichtelijk verloop van de Tweede Wereldoorlog in combinatie met een aangrijpend en waargebeurd verhaal. En dan is er nog een detail dat dit boek uitermate geschikt maakt voor lezers die nog vrij onbekend zijn met de feiten van de Tweede Wereldoorlog: Poldermans heeft Desnoods met wapens voorzien van een korte tijdlijn én afkortingenlijst, waardoor je gemakkelijk terug kan vinden wanneer wat nou gebeurd en wat die ene afkorting ook alweer betekent.
In het midden van het boek wordt het verhaal even onderbroken door een reeks foto’s. Dit zijn foto’s van de mensen waar Poldermans over schrijft, wapens die gebruikt werden, plaatsen van aanslagen en brieven die bewaard zijn gebleven. Het verhaal van de drie jongedames wordt hierdoor nog levendiger en daarmee ook aangrijpender.
Harry Mulisch
Poldermans is (1981) is auteur, spreker, jurist en docent. Ze studeerde Nederlands recht, internationaal strafrecht en mensenrechten (UvA), Peace and Conflict Studies (UC Berkeley, VS), Human Rights and Democratisation (EIUC, Venetië, Italië; Wenen, Oostenrijk) en Women’s Leadership (Yale, VS). In het woord vooraf schrijft Poldermans over haar inspiratie voor dit boek. Poldermans was veertien toen ze de roman De aanslag van Harry Mulisch las, waardoor ze getroffen werd door de onrechtvaardigheid van het naziregime. Hierna verdiepte ze zich in de Tweede Wereldoorlog en in het specifiek in het leven van Hannie Schaft. Op haar zestiende moest Poldermans vervolgens voor het vak geschiedenis op de middelbare school een scriptie schrijven, waardoor ze via de contactgegevens van haar vader in contact kwam met Truus Menger-Oversteegen. Haar jeugd fascinatie mondde uit in een warme vriendschap met de zussen Oversteegen en een levenslange inspiratie op zowel professioneel als persoonlijk vlak. In Desnoods met wapens komt duidelijk naar voren hoeveel Poldermans gesproken heeft met de zussen Oversteegen en dat ze jarenlang informatie verzamelde over de Tweede Wereldoorlog.
1
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Demi Stein
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
