Spannend en leerzaam tegelijk

Recensie is oorspronkelijk gepubliceerd in de Boekenkrant

Spannend en leerzaam tegelijk:
Ontsnapping uit Oost-Berlijn start met een spannend proloog waarin heel snel duidelijk wordt dat het leven vroeger in Oost-Berlijn gevaarlijk kan zijn. Wanneer een paar jongens de Berlijnse muur te slim af proberen te zijn gaat het helemaal mis. Een jongen die droomt van de Olympische Spelen wordt doodgeschoten.

1961 en 1989
Dit verhaal bevat twee tijdlijnen. Je leest over het leven van Marta in 1961 en over dat van Kurt in 1989. Beide hoofdpersonages wonen in Oost-Berlijn waar ze eigenlijk niet gelukkig zijn en zich ook regelmatig afvragen waarom het leven zoals zij het kennen zo verloopt. Schrijver Andy Marino weet de schrijnende sfeer in het boek goed vast te leggen, een goed voorbeeld hiervan is wanneer Marta een metafoor over de Berlijnse muur van haar moeder hoort:
“‘In de ogen van de eenheidspartij,’ legt haar moeder uit, ‘zijn wij het bloed van Oost-Duitsland. De burgers. Wij zijn tenslotte de arbeiders en die vormen de motor van alles. In die zin is iedereen die vertrekt een kleine aderlating, een stroompje bloed dat wegvloeit uit het lichaam van de staat. De muur was bedoeld als verband tegen het leegbloeden, maar in plaats daarvan is het meer een wond aan het worden. Een grote schram die dwars door de stad loopt, een snee in het weefsel van het Oosten.’ Ze knikt naar het krijtbord. ‘En de wond raakt geïnfecteerd.’”

Verraden of meewerken
Marta komt in een lastige situatie terecht. Eén van haar neven maakt plannen om te ontsnappen uit Oost-Berlijn en Marta raakt hier per ongeluk bij betrokken. Hoewel ze ongelukkig is in Oost-Berlijn, is het voor Marta toch lastig om mee te werken aan een ontsnapping. Ze wil haar ouders niet achterlaten en wil ze al helemaal niet verraden. Ze wordt voor een lastige keuze gezet: haar neef verraden of meewerken aan een ontsnapping naar West-Berlijn.

Kleinzoon van een belangrijk Stasi-agent
In 1989 is Kurt’s leven ook niet gemakkelijk. Zijn opa is één van de belangrijkste Stasi-agenten en zijn grote broer is grenswachter in Oost-Berlijn. Beide mannen in Kurt’s leven zijn trotse mannen. Zij zijn een goed voorbeeld van hoe Kurt kan zijn, denken zij. Kurt denkt daar echter heel anders over en is het niet eens met de omstandigheden in Oost-Berlijn. Dromen over West-Berlijn heeft hij allang achter zich gelaten. Maar dan krijgt hij ineens hulp uit onverwachte hoek, iemand kan hem helpen om te vluchten naar West-Berlijn. Kurt begint te twijfelen, zijn de risico’s het waard en durft hij te ontsnappen?

Avontuurlijk
Ontsnapping uit Oost-Berlijn is een los te lezen boek van de ‘Escape’ reeks. Kenmerkend is dat de boeken avontuurlijk en daardoor vermakelijk zijn voor kinderen. Marino heeft een goede dosis spanning verwerkt in het verhaal waardoor je continue geprikkeld wordt om door te lezen. Dat het avontuurlijk en spannend is, is niet het enige. Ontsnapping uit Oost-Berlijn is namelijk ook erg leerzaam. Marino geeft een duidelijk beeld van de omstandigheden destijds en gebruikt begrippen die daarbij passen. Achterin het boek vind je een begrippenlijst, zodat de jonge lezer het woord op kan zoeken en leert wat het betekent. Ontsnapping uit Oost-Berlijn is een boek dat zeer geschikt is om te gebruiken bij geschiedenislessen over de Berlijnse muur doordat het boek interessant en vermakelijk tegelijkertijd is.