Te luchtig dagboek over het leven met een bipolaire stoornis

Handboek bipolaire stoornis prijkt op Je gaat toch geen gekke dingen doen, het eerste non-fictie boek van Aefke ten Hagen. De gele cover valt direct op en de illustraties laten meteen zien dat het verhaal een bepaalde luchtigheid bevat. Een luchtig handboek over het omgaan met iemand met een bipolaire stoornis. Dat klinkt als een boek in mijn straatje.

In 2010 debuteerde Ten Hagen met haar roman In de naam van mijn vader. Het schrijven voelde erg goed voor deze auteur en er volgden nog twee romans en een bundel met kortverhalen. In 2019 schreef Ten Hagen al eerder een boek over een bipolaire stoornis. Het kinderboek Mijn moeder kookt soep van tafelpoten vertelt het verhaal van Fiep, elf jaar oud, die opgevoed wordt door haar moeder met een bipolaire stoornis.

“Ik hoor wel de stem van Xavi. ‘En? Is ze al dood?’”

De titel van Je gaat toch geen gekke dingen doen spreekt direct tot de verbeelding. Zeker bij mensen die ervaring hebben met mensen die te maken hebben met iemand met een bipolaire stoornis, of zelf de stoornis hebben. Voor mij was de titel van het boek de reden dat ik het boek wilde lezen. Het raakte me. Het haalde herinneringen naar boven en deed zelfs een beetje pijn, zelfs zonder dat ik een letter had gelezen. Wanhoop, angst en machteloosheid voelde ik voordat ik gelezen had.

Ik denk dat ik doordat ik meteen al heftige gevoelens bij de titel had te veel verwachtingen had voor aanvang van het boek. De hoop meer diepe inzichten te krijgen in het hoofd van een persoon met een bipolaire stoornis. De hoop meer handvaten te krijgen om beter om te gaan met de wanhoop, angst en machteloosheid die vaak gevoeld wordt als buitenstaander.

Maar die hoop werd niet vervuld. Je gaat toch geen gekke dingen doen is het dagboek van Francis. Dit is erg geloofwaardig opgezet, vormgegeven in een luchtig lettertype met zo nu en dan een illustratie, een schrijfstijl die het bij mij in zo’n geladen onderwerp niet goed doet. Maar dat is smaak, ik ben ervan overtuigd dat juist door deze schrijfstijl het voor veel mensen juist een veel toegankelijker onderwerp is geworden.

"Ik wil niet alleen zijn, maar ik wil ook niet bij mensen zijn. Ik wil niks. Slapen ofzo. Dood zijn klinkt als een hele fijne optie."

Ondanks dat het boek in dagboekvorm is geschreven, ging Francis niet echt voor mij leven. En ik weet niet goed waar dat door komt, want het onderwerp en de schrijfstijl lenen zich er juist heel erg voor om iemand tot leven te brengen. Waren het de plaatjes, het lettertype? De korte momenten? Toch het feit dat het voor mij te weinig zelfinzicht bevatte? Zelfs bepaalde quotes, die toch best heftig zijn, kwamen niet bij mij binnen. Dat vind ik echt jammer, want als Francis wel was gaan leven, weet ik zeker dat ik het boek anders beleefd had.

Voor mij was het een tegenvallend boek. Ik oordeel eerlijk naar mijn mening, en ergens voelt dat ‘hard’ voor Ten Hagen. Het lijkt me niet gemakkelijk om op een begrijpelijke manier te schrijven wat er in het hoofd omgaat tijdens een depressie en een manie. Ik heb er respect voor dat Ten Hagen dit op papier heeft durven te zetten. Ik vind het bewonderenswaardig dat Ten Hagen dit onderwerp uit de taboesfeer wil halen. Helaas waren mijn verwachtingen te hoog voordat ik aan het boek begon.