Alles is verlicht – Jonathan Safran Foer

Jaren geleden kreeg ik dit boek in mijn handen gedrukt door een enthousiaste lezer: “Deze moet je lezen”. Ik begon aan het boek, maar kon geen touw vastknopen aan het verhaal. De schrijfstijl sprak mij niet aan en ik verzandde als snel in de wisselende perspectieven en tijdsprongen. Nu, ruim tien jaar later begrijp ik waarom ik het boek al snel aan de kant legde: ‘Alles is verlicht’ is geen boek voor een beginnende lezer. Ik trof het boek weer aan in een minibieb,, besloot om toch maar weer een poging te wagen en nam het mee naar huis. Nu pakte het verhaal mij direct en ik las het boek in twee dagen uit.

Jonathan Safran Foer vertelt in dit boek over zijn zoektocht als jonge student naar zijn Oekraïens/Joodse wortels. Achteraf blijkt dat hij aangemoedigd is door zijn moeder, die ook nieuwsgierig is naar de geschiedenis van haar vader, die al op jonge leeftijd overleed.

“Vroeger dacht ik altijd dat humor de enige manier was om de schoonheid en de gruwelijkheid van de wereld te kunnen doorgronden, de enige manier om de grootsheid van het leven te begrijpen. Snap je wat ik bedoel? Maar nu denk ik precies het omgekeerde. Met humor ontwijk je die prachtige en gruwelijke wereld juist”.

De schrijver neemt ons mee naar een gruwelijke wereld, maar zorgt voor gepaste, en vaak ook ongepaste humor, ervoor dat het verhaal toegankelijk wordt. Er valt wel wat te lachen, tijdens het lezen van dit boek. Alexander (Sasja) is ervan overtuigd dat zijn Engels goed genoeg is om als tolk te dienen voor Jonathan, die door hem “de held” wordt genoemd. Deze held is kampioen in geduld tonen. Samen met grootvader en een teef reizen Alex en Jonathan van Lviv naar Trachimbrod. Daar spreken zijn met achterblijvers en construeert Jonathan de geschiedenis van zijn voorouders. Grootvader begint het verhaal als blinde chauffeur, maar blijkt ook een rol te spelen in de geschiedenis van het plaatsje aan de Pools/Oekraïense grens.