Lezersrecensie
Mooie staalkaart van korte klimaatfictie in de Nederlandse mainstream-literatuur
Ik heb deze bundel gelezen bij wijze van voorbereiding op het zelf schrijven van een klimaatverhaal voor een andere bundel. Hiervóór had ik met name klimaatverhalen uit de Nederlandse sf-wereld gelezen (en Clifi van Adriaan van Dis), dus wilde ik ook wat meer verhalen uit de Nederlandse mainstream-literatuur lezen.
Zoals dat vaker gaat met themabundels zijn de verhalen wisselend van kwaliteit, maar ook wisselend wat betreft invalshoek en verdere thematiek. Zeker de helft van de verhalen vond ik genoeg tot nadenken aanzetten.
De bundel begint én eindigt met iets dat ik een 'verhalend essay' zou willen noemen. De eerste, van Rebekka de Wit, is sterk door het benadrukken van de complexiteit van 'het klimaatprobleem' - er lijkt een kloof te zijn tussen de theorie en de pragmatiek in het klimaatdebat, er is sprake van paradoxen en van verschillende werkelijkheden (zoals de psychosociale, de politieke en de juridische). Het verhaal lijkt in mijn ogen op te roepen om tot meer afstemming te komen binnen het klimaatdebat, om idee en praktijk meer op elkaar te laten aansluiten. Het verhaal van Fiep van Bodegom biedt op een filosofische manier enige troost in de vorm van een soort berusting, een fijne adempauze in het verder toch vaak hectische en frustrerende klimaatdebat.
Zowel het verhaal van Annelies Verbeke als dat van Simone Atangana Bekono lijken in te gaan op de ethische vragen van de 'groene strijders'. In het geval van Atangana Bekono leek ik iets te missen (gaat het hier om eco-fascisme?). Het verhaal van Jeroen Olyslaegers vond ik sterk, omdat het meer aansluit bij de persoonlijke beleving van het klimaatprobleem; het lijkt aan te sluiten bij het concept 'solastalgie' (dat ik zelf in mijn verhaal meer centraal wil stellen). Ish Ait Hamou heeft een fabel geschreven - een vorm die ik persoonlijk nooit zo sterk vind, al is de verhouding dier-mens in de huidige antropogene ecologische ramp natuurlijk wel toepasselijk. Met het verhaal van Jens Meijen over windmolens kon ik zelf wat minder.
De bijdrage van Auke Hulst vond ik fijn leesbaar omdat het ook stilistisch en verhaaltechnisch goed in elkaar zit (met name door de twist en de titel).
Arnon Grunberg heeft een verhaal geschreven dat alleen hij had kunnen schrijven. Het moest me in al zijn ironie en sarcasme denken aan zijn 'De asielzoeker'. Thematisch vond ik het misschien wel het sterkste verhaal, omdat het aandacht schenkt aan een wat ondergeschoven aspect van de klimaatcrisis, namelijk die van dehumanisering en 'othering' van minderheden zoals vluchtelingen (en, zoals hier, gastarbeiders).
Het verhaal van Lize Spit stelt klimaatactivisme centraal. Het idee is leuk, maar mijns inziens net wat te ongeloofwaardig uitgewerkt. Een vergelijkbare, maar minder vergezochte hoax had denk ik wat sterker gewerkt.
Zoek je een leuke staalkaart van (korte) Nederlandse klimaatfictie buiten de sf, dan is dit zeker een aanrader. Voor Nederlandse klimaat-sf is er de door Johan Klein Haneveld samengestelde bundel 'Voorbij de Storm'.
Zoals dat vaker gaat met themabundels zijn de verhalen wisselend van kwaliteit, maar ook wisselend wat betreft invalshoek en verdere thematiek. Zeker de helft van de verhalen vond ik genoeg tot nadenken aanzetten.
De bundel begint én eindigt met iets dat ik een 'verhalend essay' zou willen noemen. De eerste, van Rebekka de Wit, is sterk door het benadrukken van de complexiteit van 'het klimaatprobleem' - er lijkt een kloof te zijn tussen de theorie en de pragmatiek in het klimaatdebat, er is sprake van paradoxen en van verschillende werkelijkheden (zoals de psychosociale, de politieke en de juridische). Het verhaal lijkt in mijn ogen op te roepen om tot meer afstemming te komen binnen het klimaatdebat, om idee en praktijk meer op elkaar te laten aansluiten. Het verhaal van Fiep van Bodegom biedt op een filosofische manier enige troost in de vorm van een soort berusting, een fijne adempauze in het verder toch vaak hectische en frustrerende klimaatdebat.
Zowel het verhaal van Annelies Verbeke als dat van Simone Atangana Bekono lijken in te gaan op de ethische vragen van de 'groene strijders'. In het geval van Atangana Bekono leek ik iets te missen (gaat het hier om eco-fascisme?). Het verhaal van Jeroen Olyslaegers vond ik sterk, omdat het meer aansluit bij de persoonlijke beleving van het klimaatprobleem; het lijkt aan te sluiten bij het concept 'solastalgie' (dat ik zelf in mijn verhaal meer centraal wil stellen). Ish Ait Hamou heeft een fabel geschreven - een vorm die ik persoonlijk nooit zo sterk vind, al is de verhouding dier-mens in de huidige antropogene ecologische ramp natuurlijk wel toepasselijk. Met het verhaal van Jens Meijen over windmolens kon ik zelf wat minder.
De bijdrage van Auke Hulst vond ik fijn leesbaar omdat het ook stilistisch en verhaaltechnisch goed in elkaar zit (met name door de twist en de titel).
Arnon Grunberg heeft een verhaal geschreven dat alleen hij had kunnen schrijven. Het moest me in al zijn ironie en sarcasme denken aan zijn 'De asielzoeker'. Thematisch vond ik het misschien wel het sterkste verhaal, omdat het aandacht schenkt aan een wat ondergeschoven aspect van de klimaatcrisis, namelijk die van dehumanisering en 'othering' van minderheden zoals vluchtelingen (en, zoals hier, gastarbeiders).
Het verhaal van Lize Spit stelt klimaatactivisme centraal. Het idee is leuk, maar mijns inziens net wat te ongeloofwaardig uitgewerkt. Een vergelijkbare, maar minder vergezochte hoax had denk ik wat sterker gewerkt.
Zoek je een leuke staalkaart van (korte) Nederlandse klimaatfictie buiten de sf, dan is dit zeker een aanrader. Voor Nederlandse klimaat-sf is er de door Johan Klein Haneveld samengestelde bundel 'Voorbij de Storm'.
1
Reageer op deze recensie
