Lezersrecensie
Riku Onda bezingt muziek als één van de grootste geschenken in ons leven
Kan je de essentie van het leven vinden zonder je passie te volgen? Riku Onda’s hoofdpersonages, adolescenten met een geniaal talent voor muziek, zoeken een weg om hun passie ten volle te beleven.
Met 蜜蜂と遠雷 ‘Honingbijen en donder in de verte’ won Riku Onda twee belangrijke Japanse literaire prijzen: de Naoki-prijs (2016), die halfjaarlijks wordt uitgereikt aan het beste werk van de Japanse populaire literatuur en de Prijs van de Japanse Boekhandelaars (2017).
Aan de Japan Times vertelde Onda hoe ze inspiratie voor dit boek vond in de persoon van Rafal Blechacz, een Poolse pianist die zich tijdens een auditie in Parijs tegen de verwachtingen in kwalificeerde voor de Hamamatsu International Piano Competition (2003) en de wedstrijd won met een gedeelde tweede plaats. In 2005 werd hij winnaar van de XV International Chopin Piano Competition.
Het verhaal van ‘Honingbijen en donder in de verte’ volgt de structuur van het fictieve, twee weken durende Internationale Pianoconcours van Yoshigae in Japan. Eerst beschrijft Onda een kwalificatieronde in Parijs en vervolgens drie rondes in Japan waarbij een selectie van zes pianisten uit een honderdtal kandidaten gekozen wordt voor de finale ronde. Onda volgt vier pianisten van dichterbij. Ze vertelt over hun verleden, hun dromen, hun twijfels, hun ideeën over wat muziek is of zou kunnen zijn. Ook juryleden, een documentairemaakster, een componist, een toneelmeester en een pianostemmer krijgen een rol. Door veel perspectiefwisselingen geeft Onda een ruime inkijk in het leven rond een pianoconcours. Ze heeft de roman bedachtzaam gecomponeerd.
Toch lijkt het boek niet helemaal in balans. Interessante filosofische bedenkingen wisselen af met eerder onbeduidende overpeinzingen:
‘Voor Miyazawa, voor iedereen, was dit de kern van de schepping. Alles gaat, alles vergaat. We zijn hier maar even. Nog geen tel. Het kortst denkbare moment.’
‘Ieder meisje droomde ervan om in een fantastische jurk het podium op te komen. Veel meisjes nemen alleen maar pianoles om die droom – in een prachtige jurk op te treden – te verwezenlijken.’
Eenzelfde contrast komt voor in haar schrijfstijl die varieert van lyrische natuurbeelden tot geforceerde formuleringen. Kiest Onda voor deze grote contrasten omdat de roman over adolescenten gaat? Om het geniale pianospel op een podium te zetten tegenover het alledaagse leven? Om een groot publiek te bereiken?
Eens je deze bezwaren naast je neer kan leggen, kan je je laten meevoeren door Jin, een 16-jarig muzikaal genie. Hij wordt voorgesteld als een romantische held, creatief, spontaan, authentiek, rebels, (de ideale man zowaar)… enkel de zwaarmoedigheid vanwege de kloof tussen ideaal en werkelijkheid, die romantici soms tot het uiterste drijft, ontbreekt. Met dit personage is Onda in staat de vlam van de muziek in iedereen te laten oplaaien tot ongekende hoogtes.
‘Hij liet zijn tweede opvoering van Satie vertragen en zette bedaard zijn volgende stuk in. Debussy. Pagodes, het openingsdeel van zijn suite Estampes, prenten. Boven de partituur stond een verwijzing naar Pagodes naast de Japanse titel, die ‘toren’ betekende. Debussy had duidelijk een oosters beeld voor ogen. Meteen veranderde het toneel. Een groot, oud schilderij in een barokke lijst. Een dorp in de schemering. Een klamme oosterse atmosfeer. Je rook het gras bijna, de geur van de warme wind. Een oude pagode. (…) – het tafereel van dat verschoten westerse schilderij was opeens voorbij.
Nostalgie, noemde je dat zo? Een onzichtbare kracht bracht een poel water, ergens diep en donker op de bodem van je hart, in beweging.’
Onda heeft een groot publiek bereikt in Japan, zelf schrijft ze dit toe aan een heropleving van de klassieke muziek in Japan. Misschien zijn we ook verleid door de zoektocht naar het passievolle leven en de vraag of we gevoelig kunnen blijven voor nieuwe ideeën, nieuwe muziek in ons leven.
Het boek is misschien soms te licht, te rooskleurig ….. maar samen met één van de personages zucht ik:
‘Om in zoveel muziek te worden ondergedompeld was een droom. Als je er helemaal in opging – muziek in- en uitademde – verloor je alle besef van tijd, dan was je gewoon in de zevende hemel.’
蜜蜂と遠雷 vertaling naar het Engels: Philip Gabriel ‘Honeybees and distant thunder’, vertaling vanuit het Engels: Monique ter Berg en Jetty Huisman
Tip1: Luister naar de muziek tussendoor.
Tip2: Kijk niet op p.444 waar de uitslag van het concours staat.
Met 蜜蜂と遠雷 ‘Honingbijen en donder in de verte’ won Riku Onda twee belangrijke Japanse literaire prijzen: de Naoki-prijs (2016), die halfjaarlijks wordt uitgereikt aan het beste werk van de Japanse populaire literatuur en de Prijs van de Japanse Boekhandelaars (2017).
Aan de Japan Times vertelde Onda hoe ze inspiratie voor dit boek vond in de persoon van Rafal Blechacz, een Poolse pianist die zich tijdens een auditie in Parijs tegen de verwachtingen in kwalificeerde voor de Hamamatsu International Piano Competition (2003) en de wedstrijd won met een gedeelde tweede plaats. In 2005 werd hij winnaar van de XV International Chopin Piano Competition.
Het verhaal van ‘Honingbijen en donder in de verte’ volgt de structuur van het fictieve, twee weken durende Internationale Pianoconcours van Yoshigae in Japan. Eerst beschrijft Onda een kwalificatieronde in Parijs en vervolgens drie rondes in Japan waarbij een selectie van zes pianisten uit een honderdtal kandidaten gekozen wordt voor de finale ronde. Onda volgt vier pianisten van dichterbij. Ze vertelt over hun verleden, hun dromen, hun twijfels, hun ideeën over wat muziek is of zou kunnen zijn. Ook juryleden, een documentairemaakster, een componist, een toneelmeester en een pianostemmer krijgen een rol. Door veel perspectiefwisselingen geeft Onda een ruime inkijk in het leven rond een pianoconcours. Ze heeft de roman bedachtzaam gecomponeerd.
Toch lijkt het boek niet helemaal in balans. Interessante filosofische bedenkingen wisselen af met eerder onbeduidende overpeinzingen:
‘Voor Miyazawa, voor iedereen, was dit de kern van de schepping. Alles gaat, alles vergaat. We zijn hier maar even. Nog geen tel. Het kortst denkbare moment.’
‘Ieder meisje droomde ervan om in een fantastische jurk het podium op te komen. Veel meisjes nemen alleen maar pianoles om die droom – in een prachtige jurk op te treden – te verwezenlijken.’
Eenzelfde contrast komt voor in haar schrijfstijl die varieert van lyrische natuurbeelden tot geforceerde formuleringen. Kiest Onda voor deze grote contrasten omdat de roman over adolescenten gaat? Om het geniale pianospel op een podium te zetten tegenover het alledaagse leven? Om een groot publiek te bereiken?
Eens je deze bezwaren naast je neer kan leggen, kan je je laten meevoeren door Jin, een 16-jarig muzikaal genie. Hij wordt voorgesteld als een romantische held, creatief, spontaan, authentiek, rebels, (de ideale man zowaar)… enkel de zwaarmoedigheid vanwege de kloof tussen ideaal en werkelijkheid, die romantici soms tot het uiterste drijft, ontbreekt. Met dit personage is Onda in staat de vlam van de muziek in iedereen te laten oplaaien tot ongekende hoogtes.
‘Hij liet zijn tweede opvoering van Satie vertragen en zette bedaard zijn volgende stuk in. Debussy. Pagodes, het openingsdeel van zijn suite Estampes, prenten. Boven de partituur stond een verwijzing naar Pagodes naast de Japanse titel, die ‘toren’ betekende. Debussy had duidelijk een oosters beeld voor ogen. Meteen veranderde het toneel. Een groot, oud schilderij in een barokke lijst. Een dorp in de schemering. Een klamme oosterse atmosfeer. Je rook het gras bijna, de geur van de warme wind. Een oude pagode. (…) – het tafereel van dat verschoten westerse schilderij was opeens voorbij.
Nostalgie, noemde je dat zo? Een onzichtbare kracht bracht een poel water, ergens diep en donker op de bodem van je hart, in beweging.’
Onda heeft een groot publiek bereikt in Japan, zelf schrijft ze dit toe aan een heropleving van de klassieke muziek in Japan. Misschien zijn we ook verleid door de zoektocht naar het passievolle leven en de vraag of we gevoelig kunnen blijven voor nieuwe ideeën, nieuwe muziek in ons leven.
Het boek is misschien soms te licht, te rooskleurig ….. maar samen met één van de personages zucht ik:
‘Om in zoveel muziek te worden ondergedompeld was een droom. Als je er helemaal in opging – muziek in- en uitademde – verloor je alle besef van tijd, dan was je gewoon in de zevende hemel.’
蜜蜂と遠雷 vertaling naar het Engels: Philip Gabriel ‘Honeybees and distant thunder’, vertaling vanuit het Engels: Monique ter Berg en Jetty Huisman
Tip1: Luister naar de muziek tussendoor.
Tip2: Kijk niet op p.444 waar de uitslag van het concours staat.
2
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Dominique
Gesponsord
Een sinister geheim bedreigt de bekendste Amerikaanse presidentsverkiezingen. De erfgenamen van A.C. Porter is de zesde winnaar van de Hebban Thrillerprijs.
