Even met Agatha Christie op pad in de jaren dertig

Speuren naar het verleden Opgravingen in de Oriënt - Agatha Christie Mallowan
Agatha Christie draagt het boek op aan haar man, de leider van de expedities, en aan 3 andere Engelse medewerkers. Ze schreef het boek als antwoord op een vaak gestelde vraag. “Dus, jij doet opgravingen in Syrië? Vertel eens. Woon je dan in een tent?” enzovoort, enzovoort. Ze noemt het “een meanderende kroniek” en heeft met het boek ook geen grotere ambities. In haar eigen woorden: “Dit is geen diepzinnig boek; het biedt geen interessante nieuwe visie op de archeologie, geen prachtige landschapsbeschrijvingen, geen verhandeling over economische problemen en geen geschiedenis. Het is maar een niemendalletje – een boekje vol alledaagse wederwaardigheden en gebeurtenissen.” Dit is ook zoals ik het boek ervaren heb. Een boek vol anekdotes over het dagelijkse leven tijdens de expedities van voor de tweede wereldoorlog. Toch krijg je zo een beeld van hoe de opgravingen verliepen: met inheemse werkploegen onderverdeeld in mannen met houweel om de grond los te maken, mannen met spade om de grond op te scheppen zonder de onderliggende laag te storen en mandenjongens om de opgegraven grond af te voeren. De werkploegen zijn multicultureel met Koerden, Arabische moslims en Arabische Christenen. Agatha Christie beschrijft hoe haar man diplomatisch ruzies probeert op te lossen die regelmatig de kop opsteken tijdens het werk. Ook in de omgang met de plaatselijke sjeik is een diplomatische aanpak essentieel. Voor lezers in de 21ste eeuw kunnen sommige uitspraken soms iets te hooghartig, of te koloniaal klinken. Maar juist door de afstand in de tijd krijgt het ‘boekje vol alledaagse wederwaardigheden’ extra betekenis en kan je even in de gedachtewereld van de jaren dertig vertoeven. Er is absoluut geen sprake van een spanningsboog zoals in haar detectiveverhalen, je kan af en toe een stukje lezen en glimlachen. Een mooie aanrader voor Agatha Christie fans. En je begrijpt waar de inspiratie vandaan kwam voor boeken als They Came to Baghdad, Murder in Mesopotamia, Appointment with Death, Murder on the Orient Express ...