Kijken met een ander paar ogen

De start van het leven is voor ieder kind heel verschillend. Ann Napolitano illustreert dit met haar vierde boek ‘Je bent prachtig,’ waarin ze het verhaal van William, vier zussen en een basketbalteam vertelt.
William is opgegroeid zonder liefde te ervaren van zijn ouders, omdat zij blijvend rouwen om het verlies van hun eerste kind. Hij wordt een eenzame, getraumatiseerde jongen met als enige houvast zijn basketbal.

‘Op school sprak hij nooit en niemand speelde met hem. Maar de jongens op het basketbalveld gaven hem de kans om voor het eerst ergens deel van uit te maken zonder te hoeven praten.’

In contrast hiermee beschrijft Napolitano het gezin Padavano waarin vier zusjes een hechte band met elkaar hebben tijdens het opgroeien. Hun vader Charlie heeft hen lief voor wie ze zijn. Hun moeder, Rose, is nuchterder en hoopt op een beter leven voor haar dochters dan zijzelf heeft gekend.

‘Charlie zei regelmatig tegen zijn dochters dat een baan niet belangrijk was.
‘Wat dan wel, papa?’ was Emelines reactie op deze opmerking. (…)
‘Jouw glimlach,’ had Charlie geantwoord. ‘De nachtelijke hemel. De bloeiende kornoelje voor het huis van mevrouw Ceccione.’’

William, de beschadigde jonge man, en Julia de meest ambitieuze van de zussen Padavano leren elkaar kennen tijdens hun studies. Napolitano denkt na over wat er kan gebeuren wanneer deze twee werelden in elkaar verstrengeld raken. Kan Williams trauma geheeld worden in een liefdevolle omgeving? Welke rol kunnen de Padavano zussen, elk met hun eigen karakter, hierbij spelen? Kan Julia haar ambitie vervullen? Wat wordt de rol van het basketbalteam? Wordt het trauma nog verder doorgegeven aan een volgende generatie? Zijn de familiebanden sterk genoeg wanneer ze getest worden door tegenstrijdige belangen?

‘De volgende middag in de bibliotheek zag Sylvie haar moeder voorbij de brede ruiten lopen. (…)
Ze liep langzaam, met een rechte houding. Ze keek niet bij de bibliotheek naar binnen, hoewel er altijd een grote kans was dat haar dochter daar was. Sylvie rende ook niet naar buiten om met haar te praten. Ze bleef als verlamd achter de balie staan en keek toe terwijl Rose de volledige lengte van de ruiten langsliep en verdween.’

Napolitano volgt de gebeurtenissen van 1978 tot 2008. Het ouderlijk huis van de Padavano’s staat in Pilsen, een echt bestaande arbeiderswijk in Chicago waar in die tijd vooral Latino’s woonden. De muurschilderingen en de bibliotheek van Pilsen krijgen een rol in het boek en zouden wel eens toeristische pleisterplaatsen kunnen worden. Andere scènes van het boek spelen zich af op de campus van Northwestern University, aan Lake Michigan en in New York. Maar Napolitano heeft meer interesse in de binnenwereld van de personages dan in een uitgebreide beschrijving van de sfeer van de steden.

Napolitano gebruikt veel perspectiefwisselingen. Ze laat ons kijken met telkens andere ogen zodat ze een vollediger beeld van ieders motieven en gevoelens kan schetsen. Zo lukt het haar prima om empathie op te roepen voor de meeste personages. Ze gebruikt poëtische beelden en bedenkt originele metaforen. Naargelang de persoonlijke voorkeur van de lezer zullen deze vergelijkingen soms doel treffen en soms niet.

‘Na een week van slapeloosheid voelde ze zich net een schilderij van Picasso; haar ogen pasten niet bij elkaar en haar schouders bevonden zich op ongelijke hoogtes.’

Haar enthousiaste stijl met hier en daar een vleugje humor leunt soms aan tegen het zoete wanneer ze de emoties er dik oplegt. Door haar oog voor detail, haar milde blik en psychologisch inzicht tekent Napolitano heel herkenbare situaties. Ze vraagt ook aandacht voor minder populaire thema’s als depressie, rouw, trauma, het (tijdelijk) verbreken van familiebanden… Door personages divers in te kleuren helpt ze minderheden te normaliseren, zonder er dieper op in te gaan.

De link met ‘Little women’ is er, maar is niet sterk bepalend voor het boek. Tussen de meer dan één miljoen internationale lezers zullen er zeker fans van Louisa May Alcott zijn, maar ongetwijfeld krijgt Napolitano met dit boek ook veel nieuwe eigen fans.

Als je weet dat Napolitano dit boek schreef tijdens de isolatieperiode van de pandemie begrijp je het sterke verlangen naar verbinding dat erin doorklinkt. Dit versterkt Napolitano nog door regelmatig, samen met vader Charlie regels te citeren uit ‘Song of Myself’ van Whitman:

‘…I pass death with the dying and birth with the new-wash'd babe,
and am not contain'd between my hat and boots,…’

‘…Ik ga met doden mee de dood in, en sta aan de wieg van nieuw leven…
ik zit niet klem tussen hoed en schoenen,…’

Dit boek, waarin het leven zich afspeelt op het raakvlak aan geboorte en dood, roept de kwetsbaarheid van de mens op, en zijn nood aan zowel zelfstandigheid als verbinding. Napolitano vraagt wat jouw antwoord hierop is. Wat kan jij betekenen voor die prachtige mensen rondom je?