Sekte van twee leden

Sara Baume heeft haar vijfde boek de titel Week Maand Jaar gegeven. De hoofdpersonen zijn Bell en Sigh. Ze leren elkaar in de pub kennen. Raken aan de praat en zetten hun dialoog permanent voort door een klein huis aan aan de voet van een berg aan de westkust van Ierland te betrekken. Een berg die zeven jaar niet beklommen wordt zoals dat bij elk hoofdstuk wordt vermeld.
Ze trekken zich terug met hun twee honden Pip (een Hazewind) en Vos (een Terriër). Ze worden een sekte met twee leden. En ze beschrijven wat ze meemaken.

Het boek heeft 8 hoofdstukken. En het laatste hoofdstuk is de maand januari van jaar 8. Elk hoofdstuk, behalve het inleidende eerste en afsluitende laatste, is een jaar. En binnen elk hoofdstuk zijn de seizoenen de leidraad. In de hoofdstukken losstaande paragrafen die niets met elkaar te hebben, gescheiden door een paar witregels. Zo is elk hoofdstuk (jaar) een caleidoscoop van waarnemingen, opmerkingen, gebeurtenissen, observaties. Zonder een andere samenhang dan dat ze door Bell en Sigh worden beleefd. Veel van die ‘stukjes’ hebben aan het einde visueel een andere opmaak. De tekst is anders verdeeld dan normaal. Zowel qua uitlijning als verdeling van de woorden over de regels. Ik dacht eerst dat het zetfouten waren en wilde al terug naar de boekhandel om ze met andere exemplaren te vergelijken. Tot ik op de achterflap las dat Baume, naast schrijfster, ook grafisch kunstenaar is. Het ziet er grappig uit, maar er lijkt verder geen inhoudelijke betekenis in te ontdekken. Althans ik heb het niet gezien.

Sara is een poëtisch schrijfster. Prachtige zinnen en woordvondsten. Zomaar een voorbeeld; ‘de nacht, met zijn gesmiespel en specerijen, sijpelde er gewoon omheen.’ Als beschrijving van de wind die een zelfgemaakte tochtstrip omzeilt. En je hoeft niet ver naar dit soort zinnen te zoeken. Dit dichterlijk taalgebruik, samen met de abrupte wendingen met betrekking tot de inhoud maken dit boek geen moment saai. Het boeit van begin tot eind, terwijl er objectief niet heel veel gebeurt. Dat is echt mooi.

Qua setting doet het boek heel erg denken aan de boeken van Tamsin Calidas. Ook Iers. Ook aan de kust (van een eiland weliswaar). Ook teruggetrokken uit de echte wereld. Ook het volgen van het ritme van de natuur. En ook mooie beschrijvingen. Weken Maanden Jaren is echter volledig fictie en het taalgebruik iets mooier. Toch kon ik mij niet van die vergelijking losmaken. Bij het lezen kwamen er voortdurend gedachten voorbij zoals: dit is geen Ik Ben Een Eiland van Calidas. Of: ‘dit is fictie, dus niet echt gebeurd.’ En dat gevoel is niet weggegaan. Elke keer schoten deze mantra’s weer in mijn hoofd. Blijkbaar heeft Calidas voor mij een norm ingeprent. Ik heb Baume daardoor echter niet volledig op mij kunnen laten inwerken. Met name de mantra ‘maar dit is fictie’ werkte belemmerend. Het voelde namelijk, volledig onverklaarbaar, als een tekortkoming of teleurstelling. Volstrekt onnodig noch terecht. Waarom is mij nog steeds niet helder. Waarom zou Baume geen fictie mogen schrijven over eenzelfde thema als Calidas? Waarom voelt fictie als teleurstelling? (Want dat voelde het namelijk). Interessant, maar niet opgelost.

Het was niet de bedoeling dat Bell en Sigh zo lang in deze eenzaamheid zouden verblijven. Gedurende hun verblijf gaat hun huis achteruit. Spinnen, torren en muizen worden hun huisdieren, en er gaan steeds meer dingen kapot. De oven, de TV, de deurklink, de kraan, kachel, de auto; het wordt een lange lijst.

Het boek lijkt een pleidooi voor back to basics. Terug naar de oorsprong. Eenvoud.

Na het achtste jaar beklimmen Bill en Sigh eindelijk de berg achter hun huis en kijken neer op hun huis in de verte. Ze zijn één geworden. Eén met elkaar, met hun honden en met de natuur.