Teveel pretenties

Aangeprezen als een ‘actueel en ijzingwekkend ‘ boek (NRC). Het uur van de wolven is een essay geschreven door een Italiaan; Giuliano da Empoli. Heeft eerder het Kremlin ontleedt, ook met lovende kritieken. Naar verluidt.

Het is een essay, dit boekje, en heeft een aantrekkelijke opmaak. Een hardcover boekje. Handzaam. Zwarte kaft, witte letters en een rode klok die op 2 voor 12 staat. Niet heel omvangrijk, het is dan ook een essay. Het bestaat uit een inleiding en 12 hoofdstukken die bestaan uit een plaatsnaam, een maand en een jaar. De hoofdstukken zijn niet chronologisch en lopen van 1931 tot 2024.

De inleiding beschrijft de de gedachten van de Azteekse keizer Montezuma de tweede, die besloot de Spanjaard Cortés en een paar honderd van zijn soldaten vriendschappelijk te ontvangen waarna binnen een mum van tijd het rijk ten onder ging. Een waarschuwing.

Het essay beschrijft de opkomst van een nieuw soort politieke leiders; de Trumps van deze wereld: ‘De nieuwe Amerikaanse president loopt voorop in een kakelbonte carnavalstoet van ongeremde autocraten, techmagnaten, reactionairen en complotdenkers die popelen om de confrontatie aan te gaan.’ (Pagina 47).
En dan volgt een hele lange lijst van voorbeelden hoe dit nieuwe leiderschap de samenleving ontwricht, waarbij chaos creëren een strategie is. Stap voor stap wordt de democratie uitgehold. Degenen die de krant lezen moet dit bekend voorkomen.

Een tweede lijn van denken wordt gevormd door tech bedrijven, hun leiders (die allemaal als autisten worden neergezet) en hun nieuwe uitvinding: Artificial Intelligence (AI). Ook daar lijkt creëren van chaos het leidend thema te zijn. Interessante overweging: ‘… paradox we beschikken over steeds meer informatie maar zijn in toenemende mate minder in staat die te voorspellen.’ (pagina 137).

Autocraten + Tech tycoons = gevarenzone. Dat lijkt een beetje de kernboodschap. Ook nog voor een groot gedeelte waar, denk ik.
Dat gezegd hebbende is het essay verder matig in het aanvoeren van bewijs. Het is een redenering. Er worden heel veel voorbeelden gebruikt die de hoofdlijn moeten ondersteunen. Interessant maar voorbeelden zijn nog geen bewijs voor een onderliggend verband. Empoli gebruikt veel tendentieuze uitspraken waardoor het essay toch iets van ‘leading the witness’ heeft. Het heeft meer weg van een politiek pamflet, dan van een feitelijke analyse. Niets mis mee overigens, maar het wordt gepresenteerd als absolute waarheid.

Da Empoli noemt ze de Borgias, deze nieuwe kliek van ondernemers en politici. In analogie naar de Italiaanse familie di Borgia die in de 15e eeuw hofleverancier van Pausen was. Nietsontziend. Op macht belust. Prachtige TV series van gemaakt. En boeiende analogie naar het heden.

Een tendentieus boekje. Niet heel feitelijk. En zeker niet zo baanbrekend als de juichende recensies in de diverse kranten.