Het leven van één iemand in de beweging van een generatie

Annie Ernaux schrijft met De Jaren een zogenaamde ´collectieve autobiografie´ van haar generatie, grofweg tussen 1940 en 2006. Aan de hand van foto’s en later bewegende beelden van zichzelf die ze beschrijft als ‘de vrouw’, laat ze zien wat er in die jaren gebeurde en veranderde: op politiek vlak, in de kunst, in de media maar ook in de denkbeelden en de normen en waarden. Ernaux wordt nooit persoonlijk. Altijd zet ze ‘de vrouw’ neer als onderdeel van haar tijd en spreekt ze van ‘ze’ of ‘we’, nooit van ‘ik’.
Om te beoordelen vind ik dit een lastig boek: aan de ene kant vond ik de manier waarop ze de elementen heeft verwerkt heel interessant en is het een mooie mix van 'persoonlijke' (lees: niet-zo-persoonlijk-maar-wel-enigszins-herkenbare-elementen-uit-het dagelijks-leven-van-de-mensen) en historische gebeurtenissen. Aan de andere kant merkte ik dat het mij moeite kostte om me te verbinden aan de dingen die ze besprak. Ten eerste voelde ik me erg jong waardoor ik veel referenties miste. Mijn ouders zijn ook van een andere generatie dan besproken en ook daar kon ik me dus niet in vinden. Ten tweede waren de historische gebeurtenissen erg frans-georiënteerd waardoor het heel afstandelijk bleef en ik veel heb moeten opzoeken of niet snapte. Ik heb me er daardoor ook wel doorheen moeten worstelen wat met dank aan de leesclub is gelukt.
Ik ben uiteindelijk toch wel blij dat ik het gelezen want ik denk dat Ernaux erin is geslaagd om een collectieve biografie neer te zetten die zowel persoonlijk is als afstandelijk. Zoals ze zelf in het boek zegt (op pag. 168): “Het leven van één bijzonder iemand dus, maar dat ook opgenomen is in de beweging van een generatie.”