Opdat we het nooit vergeten

Robert Terpstra is een hypotheekadviseur in Kampen. Vroeger heeft hij zijn opa en oma wel eens horen praten over het eten van bloembollen en dat ze verschrikkelijke dingen in de oorlog hebben meegemaakt. Na de oorlog praten de mensen hier niet over en willen het het liefst vergeten en Nederland weer opbouwen. In 2016 besluit Robert Terpstra uit te zoeken wat zijn opa en oma in de oorlog moeten hebben meegemaakt. Daarbij komt hij achter zoveel dingen dat hij besluit er een boek over te schrijven. Het is dus een boek gebaseerd op feiten na gedegen onderzoek.
Wel fictief is het bezoek (en daarmee het interview) van Sem (Robert Terpstra zijn zoon) aan oude oma Vinke, dit heeft helaas nooit plaatsgevonden. Maar het staat er wel voor dat de geschiedenis wordt doorgegeven aan de volgende generaties.

Het verhaal begint met Sem die voor een spreekbeurt zijn overgrootmoeder Jo Vinke opzoekt. Al die tijd is het verhaal eigenlijk niet meer echt besproken, omdat de mensen dat liever niet meer wilden. Oma Vinke besluit om nu toch maar eens het verhaal te vertellen als ze ziet hoe oprecht Sem geïnteresseerd is in het verhaal over de tweede wereldoorlog.
Jo en Herman Vinke besluiten in het voorjaar van 1942 te vertrekken naar Rotterdam, omdat ze bij een tante een appartement voor weinig kunnen huren en graag op eigen benen willen staan. Een vreselijke vergissing blijkt later in de oorlog.
Het wordt steeds risicovoller in Rotterdam en verschillende jonge, gezonde mannen worden van de straat geplukt voor de Arbeidseinsatz. Herman valt ook in de categorie, maar door een goede connectie en een vervalst briefje dat hij aan epilepsie zou lijden heeft hij een goed excuus en kan elke dag veilig naar zijn werk rijden. Heftige bombardementen die ze ternauwernood konden ontwijken, voedselschaarste, een schoonzusje die een joods meisje helpt met onderduiken maar uiteindelijk ook de geboorte van dochter Jannie in het jaar 1943 volgt. Ook het keerpunt in de oorlog; de Duitsers gingen terrein verliezen. Maar daarmee sloegen ze ook wilder om zich heen.
De titel komt zeker terug in het verhaal, niet alleen in de vergissing van Herman en Jo Vinke om naar Rotterdam te vertrekken in de oorlog, maar nog meerdere vergissingen met zinloze en verstrekkende gevolgen; niets in de oorlog is voorspelbaar.
Afwisselend met het interview van Sem met oma Vinke (en daarmee hun levensverhaal tijdens de oorlog) wordt er vanuit meerdere perspectieven geschreven. Het begin met het eerste slachtoffer (nog niet overal erkend) de Duitse Pool Franciszek Honiok van WOll en Alfred Helmut Naujocks, Gerrit-Jan en Aaltje van der Klip die het joodse meisje Stientje (alias Jopie Smit) helpen onderduiken, van meerdere perspectieven tijdens D-Day en de uiteindelijke bevrijding van Nederland. Dit maakt het wel even dat je af en toe moet schakelen in perspectieven, maar het geeft zeker meer diepgang in het verhaal hoe het van meerdere kanten belicht wordt. Niet alleen vanuit familie Vinke en andere Nederlanders, maar ook vanuit de Duitse kant en vanuit de kant van de geallieerden.
De hoofdpersonen die aan het eind van het verhaal nog eens de revue passeren en aanvullende informatie, meer achtergrond en hoe het ze vergaan is na de oorlog draagt hier zeker ook aan bij. Ik vond het bv prachtig om te lezen dat de auteur met zijn moeder ('Bevrijdingskind' Ina Vinke-Terpstra) later nog het radiostation Gliwici in Polen bezoekt. Daar waar de Tweede Wereldoorlog begon en inmiddels een museum. En daarbij het dubbele wat het een bijzondere dag maakt. Daar waarbij het kind dat op de laatste dag van de oorlog (in Kampen) ter wereld kwam, de plek zag van de eerste dag van die oorlog.
Verder nog enkele illustraties die sfeerbeelden geven, maar ook plattegronden die het verhaal verduidelijken maakt alles bij elkaar dit boek tot een mooi verhaal dat doorverteld moet worden aan volgende generaties, opdat we het nooit vergeten.

Dit boek is te bestellen via de boekhandel (€17,95), maar handiger via www.misrekening.nl (gratis verzending!)