Tussen licht en donker

Ik kon mij niet aan het idee onttrekken dat Marieke Smithuis het idee van de Umbrador en de Schaduwwezens niet zo soepel uitgewerkt kreeg als dat ze eigenlijk had gewild. Alsof ze een heel goed idee geboren liet worden, maar het niet de kans gaf zich te ontwikkelen, maar enigszins overhaast aan het schrijven is geslagen. En dat is jammer, want er zit veel in dit verhaal dat beter uitgewerkt had kunnen worden en een diepere laag had mocht krijgen.

Zo zijn de Schaduwwezens een mooie vondst. De bewoners van Umbrador hebben allemaal een andere schaduw die hen in staat stelt tot bijzondere vaardigheden. Denk aan praten met dieren, kijken in de toekomst en transformeren in dieren. Helaas blijft het hier een beetje bij hangen. De verteller (Jinna) soms gedurende haar avontuur nog een hele hoop andere magische talenten op, maar het wordt nooit echt duidelijk wat deze Schaduwwezens kunnen (los van een summiere bloemlezing aan het begin van het boek). Wat wel mooi is gevonden, is de verdeling van Umbrador in vier gewesten die de vier seizoen vertegenwoordigen. In ieder gewest is het het jaar rond hetzelfde jaargetij. De kaart, voor- en achterin het boek maakt dit duidelijk en komt tot leven door het lezen van het verhaal. Helaas komt de kaart niet helemaal overeen met het verhaal, en wordt bijvoorbeeld nooit duidelijk wiens voetstappen er in de kaart zijn afgebeeld (het is níet de reis die Jinna aflegt).

Er zijn mooie beschrijvingen van de natuur, allerhande planten, wandelingen door bos en bergen en Smithuis laat een grote verscheidenheid aan personages de revue passeren. Personages met weinig diepgang, dat dan weer wel. De grote antagonist van het verhaal, Fulgis, is niets meer dan een schmierende slechterik die slecht is omdat hij slecht wil zijn. Of zo. Dat wordt nooit duidelijk. Daarnaast speelt de auteur met het idee van een of meerdere verraders. Voor de volwassen lezer ligt de uitkomst hiervan nogal voor de hand; de jongere lezer ziet het misschien niet helemaal aankomen als uiteindelijk de verrader wordt onthuld. Dat maakt het voor kinderen wel spannend, maar voor volwassenen is het een vervelend heen en weer slingeren tussen de vraag of iemand wel of niet te vertrouwen is.

De schrijfstijl is luchtig en vlot, maar lijkt zich wel heel erg aan te passen aan de belevingswereld van Jinna (een meisje van 13). Vanuit de eerste persoon neemt ze ons mee door haar verhaal. Dat gaat tezamen met talloze uitroeptekens en geschokte uitroepen. Jinna is soms ook wel erg uitleggerig, zeker aan het einde van het boek als alle losse eindjes nog even aan elkaar geknoopt moeten worden. Met een totaal onverwachte wending als ergerlijk hoogtepunt.

Geen slecht boek. Heus niet. Bijzondere ideeën zijn aardig uitgewerkt, maar soms niet diep of ver genoeg. Innemende hoofdpersonages nemen de lezer mee door het verhaal, maar komen ook weer vrij platte karakters tegen op hun reis. Gelukkig is er genoeg om van te genieten: sfeervol beschreven huisjes, dorpen en steden, een valse kat en een heerlijk trouwe hond (van wie je haast gaat houden). Maar het boek had nét iets meer diepgang mogen gebruiken, iets meer aandacht.