Geen zuivere oorlogsroman maar veeleer familiegeschiedenis

Zijn vrouw en dochtertjes hebben de concentratiekampen van de Tweede Wereldoorlog niet overleefd. De getormenteerde Duits-joodse Peter Rashkin verlaat Europa, in de hoop een nieuwe toekomst op te bouwen in Amerika. Ginds stapt hij in een tweede huwelijk met June en wordt hij beloond met een dochter, Elsbeth. Missie geslaagd – zou je dan zeggen - de keiharde realiteit is echter wel helemaal anders. Onderhuids blijven zijn oorlogsverleden en de gruwelijke herinneringen aan vroeger constant opborrelen. Dit alles zorgt voor spanningen thuis; ook de erg snelle evolutie in het naoorlogse Amerika beïnvloedt het gezinsleven. Zal Peter de rechtstreekse confrontatie met vroeger aandurven - nogmaals erg diep in zijn wonden snijden - om niet nogmaals zijn familie te moeten kwijtraken?

Met haar debuutroman Het familieportret brak de Amerikaanse schrijfster Jenna Blum (1970) meteen internationaal door. In haar derde boek De verloren familie betrekt ze opnieuw de Tweede Wereldoorlog in haar verhaal. Merkwaardig is wel dat Nederland en Vlaanderen met de primeur gaan lopen; het boek verschijnt eerst en vooral in het Nederlands. Met dank aan de deskundige vertaling door Carolien Metaal?

“Dat de zweepslagen die Peter op een ijskoude dag in januari zomaar op de Appellplatz van Stultz had gekregen zijn rug tot op het bot hadden opengelegd, waardoor Peter was flauwgevallen en naar de ziekenboeg was gebracht, waar hij in zijn ijltoestand recepten voor Sauerbraten en schnitzel had liggen uitkramen, waardoor hij naar de keuken werd overgeplaatst toen hij daar weer uit kwam en geen lijken die niet zwaarder waren dan vliegers op de crematoriumwagen hoefde te laden, en dat hij daar gewerkt had tot het kamp twee maanden later werd bevrijd door de geallieerden?”

Gelukkig maar dat dergelijke lange zinnen eerder een uitzondering zijn en geen algemene regel. Toch is deze quote representatief voor de diepe achtergrond van het verhaal. De roman is opgedeeld in drie delen, waarbij beurtelings Peter, zijn tweede vrouw June en dochter Elsbeth centraal staan. Tevens wordt de periode van 1965 tot en met 1986 overbrugd en komen er twee generaties aan bod. Het eerste deel met Peter Rashkin is veruit het meest intrigerende, waarin zijn heden en verleden doortastend worden weergegeven.

Nadien blijft het niet steeds even boeiend en is het verder rustig lezen en wachten op de uiteindelijke apotheose. Wat opvalt in positieve zin: Jenna Blum zet levensechte mensen neer, met hun talenten maar ook met hun onvolmaaktheden. Peter stort zich helemaal op zijn werk, hij heeft immers eindelijk zijn eigen restaurant. Een ideale omgeving om zijn demonen weg te stoppen. June is een vrouw van vlees en bloed, die aandacht, liefde en warmte nodig heeft. Ze is geen type om moeder aan de haard te spelen en zoekt elders wat ze tekortkomt. Dochter Elsbeth groeit uit tot een tiener met ernstige eetstoornissen en moet in therapie. Vindt zij dan toch haar grote liefde en rust bij fotograaf Julian?

Het boek heeft meer weg van een familiegeschiedenis dan van een doorsnee feelgood. De verloren familie is zeker geen zuivere oorlogsroman; de klemtoon ligt hier meer op de langdurige en verwoestende invloeden van de Tweede Wereldoorlog op een gezin. Schitterend nieuws voor de fans van Jenna Blum: er komt een vervolg!