De mens achter de schrijver ... of toch een tipje van de sluier

In 2014 las ik op vakantie ‘Zomerhuis met zwembad’ en hoewel dit allesbehalve een vakantieboek bleek te zijn, was ik wel meteen ‘verKOCHt’. Naderhand genoot ik nog van ‘Het Diner’ en ‘De Greppel’. Wat ik zo knap vind bij de boeken Herman Koch, is dat hij erin slaagt zijn lezers eerst sympathie en zelfs empathie te doen voelen voor de hoofdfiguur, om vervolgens deze hoofdfiguur zwaar over de schreef te laten gaan. Hierdoor voel je je als lezer plots erg ongemakkelijk, moet je je mening over die hoofdrolspeler herzien en blijft de plot nog een hele tijd nazinderen.
Ik was dan ook erg benieuwd wat dit zou geven in een roman, die volgens de schrijver zelf geen pure autobiografie is, maar waarin hij wel terugblikt op zijn eigen jeugd en adolescentie.
Deze invalshoek resulteerde toch wel in een heel ander Koch, dan ik gewoon was. De auteur biedt de lezer een inkijk in zijn persoonlijke leven en in een periode die voor hem erg emotioneel was: het overlijden van zijn moeder, de moeizame verhouding met zijn vader en diens vriendin, het overlijden van zijn vader … en analyseert de emoties die deze gebeurtenissen bij hem hebben opgeroepen. Hoewel hij bij momenten best wel kritisch is voor zichzelf, blijft het cynisme dat zijn vorige boeken typeerde (en dat ik wel kon smaken) grotendeels achterwege. Wat wel gebleven is, is de onverwachte wending aan het eind van het boek. Hierdoor krijgen herinneringen die voordien werden aangehaald, plots veel meer betekenis. Ook nu weer tilde dit – naar mijn gevoel – het hele boek naar een hoger niveau.
Met ‘Finse dagen’ leer je de mens achter de schrijver Herman Koch iets beter kennen. Al is dit relatief, want de auteur laat twijfel bestaan omtrent wat echt gebeurd is en wat fictie is. Ik vond het een aangename kennismaking, maar werd door dit boek minder overdonderd dan door de andere boeken van Koch die ik las.