Een andere blik

Op het instagramkanaal van Uitgeverij Meulenhoff verscheen een oproep om deel te nemen aan een vooruitleesactie voor het boek ‘De blik van Medusa’ van Natalie Haynes. Nog niet eerder had ik een boek van deze auteur gelezen. Maar wel eerder al was mijn interesse gewekt en mijn blik getrokken door haar boeken. Dit vanwege de aansprekende onderwerpen waarover zij schrijft en de prachtige boekomslagen. Ik gaf me dan ook graag op voor deze actie en was blij dat ik hiervoor werd uitgekozen.

De auteur
Nathalie Heynes is een Britse auteur. Ze is geboren in Birmingham en studeerde Klassieke Talen in Cambridge. Zij is in Groot-Brittannië niet alleen bekend als schrijver maar ook als comedian, journalist en vanwege haar optredens in diverse televisieprogramma’s en jury’s. Ze schreef inmiddels een aantal boeken, waaronder een kinderboek, een thriller en een aantal boeken met verhalen die zijn geïnspireerd op verhalen uit de Klassieke Oudheid. In Nederland verscheen eerder al De kruik van Pandora (Pandora’s jar, 2020) en nu dus De blik van Medusa (Stone blind, 2022).

Het zijn prachtige hervertellingen van eeuwenoude verhalen. Waarbij Natalie Haynes er enerzijds in slaagt om met veel tempo, humor en spanning de verhalen opnieuw te vertellen. Anderzijds voegt ze er iets aan toe doordat we veelal het verhaal volgen vanuit het perspectief van de vrouwen die in de oorspronkelijke verhalen wat onderbelicht zijn gebleven. Dat is interessant en plaatst de boeken midden in actuele, maatschappelijk discussies over de nog steeds bestaande ongelijkheid en scheve machtsverhoudingen tussen mannen en vrouwen.

Het verhaal
Het boek ‘De blik van Medusa’ brengt me terug naar mijn schooltijd waarin ik met veel plezier de verhalen over Goden, halfgoden, Griekse helden, over omzwervingen en oorlogen tot me nam. Ik denk dan aan het geworstel bij het leren van het Griekse alfabet, aan het stampen van woordenlijsten en het gestoei met vervoegingen, naamvallen en vertalingen. Aan mijn docenten Latijn en Grieks die enigszins wereldvreemd op me overkwamen, maar die wel met veel doorzettingsvermogen en enthousiasme hun liefde voor de Klassieke taal en cultuur en de mooie verhalen op mij en mijn klasgenoten overbrachten. Veel ben ik inmiddels vergeten, maar mijn interesse in en nieuwsgierigheid naar de verhalen is gebleven. Ik vind het dan ook leuk om in boeken, in films of in het theater deze verhalen opnieuw te beleven.

Veel zin had ik dan ook om het verhaal over Medusa opnieuw te gaan lezen. Uiteraard wist ik nog het een en ander over Medusa, de vrouw met het slangenhaar, die met haar blik iedereen in steen kon veranderen, behalve Perseus die met een list en met hulp van de Goden haar wist te onthoofden. Maar hoe het nu precies zat allemaal was ik vergeten. Wie was Medusa ook alweer? Waar kwam zij vandaan en waarom en door wie werd zij vervloekt? Wie was Perseus ook alweer? Wat was de aanleiding voor hem om op zoek te gaan naar de Gorgoon Medusa en om haar hoofd af te hakken? Wie hielpen hem hierbij en wie werkten hem tegen en hoe ging het daarna verder met Perseus? Na het lezen van het boek is het me weer helemaal duidelijk geworden.

Maar het lezen van ‘De blik van Medusa’ was veel meer dan alleen het herlezen van het mij deels bekende maar grotendeels weer vergeten verhaal. Het is echt super knap geschreven en vertaald, met veel tempo, humor en veel spanning.

Hilarisch zijn de dialogen tussen de twistende, eerzuchtige en wraakzuchtige Goden/Godinnen op de Olympus.
Gesprek tussen Zeus en Hera (pag. 37)
‘Heb je oorpijn?’ ‘Nee, stil nu.’ ‘Zit je lauwerkrans soms te strak?’
‘Ik heb pijn aan mijn hoofd’ ‘Heb je hoofdpijn? Heb je daarom zo’n rothumeur? Zijn gouden ogen flitsten. ‘Jij hebt vaak genoeg hoofdpijn en dan ben je ook niet te genieten.’

Verder is het spannend geschreven met veel afwisseling tussen gebeurtenissen en personages en met veel spannende afbrekingen en vooruit verwijzingen naar wat onvermijdelijk staat te gebeuren.

...Haar zoon ging onbevreesd de zee op. En ook zijn moeder was onbevreesd. Tot de dag dat de mannen kwamen...

Wat het boek verder bijzonder maakt is dat je vanuit het perspectief van Athene en (de het afgehakte hoofd van) Medusa een heel andere kijk krijgt op het ‘heldhaftige’ optreden van Perseus. De auteur dwingt de lezer om na te denken wie in het verhaal nu de echte helden en monsters zijn?

(Het afgehakte hoofd van) Medusa over Perseus (pag.108)
Het is een misselijk mannetje, en hoe eerder je dat doorhebt en hem niet meer ziet als een dappere jonge held, hoe beter je zult begrijpen wat er zich werkelijk heeft afgespeeld.

Ik heb van het boek genoten en ga zeker ook de eerdere en nog te verschijnen boeken van Natalie Haynes lezen. Heel veel dank aan Uitgeverij Meulenhoff voor het organiseren van de vooruitleesactie en voor het beschikbaar stellen van het recensie-exemplaar.