Sterke SF-thriller over actueel thema

Disclaimer: ik ken Charles van Wettum persoonlijk, we publiceren in dezelfde bundels en tijdschriften en ik heb hem al meerdere malen gevraagd voor door mij samengestelde anthologieën. Hij heeft zelf ook meerdere malen boeken van mijn hand gerecenseerd, onder andere voor Fantastische Vertellingen. Ik kocht dit boek bij de auteur omdat hij een van de Nederlandstalige auteurs is van wie ik alles probeer te lezen.

8+ Een sterke Nederlandstalige SF-roman die heel actueel voelt. Want in de week waarin ik dit boek las verklaarde de president van de VS dat autisme door paracetamol wordt veroorzaakt. Hij en Kennedy hebben het over het bestrijden van een autisme-epidemie (Terwijl er wel grotere problemen in de wereld zijn - maar klimaatverandering noemen ze dan weer een 'hoax'). Autisten staan erom bekend dat ze pijnlijk eerlijk zijn en niet tegen onrecht kunnen - eigenschappen die in dit boek horen bij de 'Denisova's'. Maar toch zien 'neurotypischen' hen vaak als minder menselijk.
Heeft Van Wettum een vooruitziende blik? Dat moet haast wel, want ik las een eerste versie van dit boek jaren geleden en die elementen zaten er toen al in. Of heeft hij gewoon inzicht in de menselijke natuur? Want helaas reageren op macht en invloed beluste mensen voorspelbaar op individuen en gemeenschappen die de systemen waarin zij hun macht en invloed uitoefenen (lijken te) bedreigen. In de tijd voor de tweede wereldoorlog was dit het patroon en we zien het nu om ons heen met de opkomst van extreem rechts, wetenschapsontkenning en 'fake news'. De overeenkomsten zijn helaas duidelijk te zien en niet alleen doordat er met NSB-vlaggen wordt gewapperd.
Door de voorspelbare reacties van mensen te tonen in de context van een verzonnen epidemie helpt Van Wettum ons als lezers ze te herkennen en onszelf af te vragen in hoeverre we zelf zouden meegaan met dit soort maatschappelijke bewegingen. Laten we ons manipuleren door het nieuws, kiezen we voor reacties op basis voor angst, of blijven we in onze buurman of -vrouw (groene ogen of niet) onze medemens herkennen? Tegelijk roept dit boek interessante filosofische vragen op over onze natuur. Kunnen we ervoor kiezen goede of slechte mensen te zijn? Is onze empathie genetisch vastgelegd? Dat in dit boek een virus voorkomt dat mensen empathischer maakt en minder geneigd geweld te gebruiken, zou kunnen suggereren dat de auteur daarop een antwoord heeft, maar zo eenvoudig is het niet. Hoewel verschillende partijen aan beide zijden van de maatschappelijke kloof termen gebruiken die de situatie reduceren tot een eenvoudig zwart/wit-dilemma, weigert de hoofdpersoon (volgens mij met zijn bedachtzame natuur een 'stand in' voor de auteur) hierin mee te gaan, ook als het steeds moeilijker wordt de nuance te behouden.
In mijn nederige opinie is dit het beste werk van Van Wettum tot nu toe - ik vond de ontwikkelingen spannend en geloofwaardig en het is goed geschreven. De personages waren zo weergegeven dat ik eenvoudig met ze kon meeleven. Ik vond een paar redactiefoutjes, maar niet meer dan in veel andere Nederlandstalige werken en zeker niet zoveel dat ze me stoorden tijdens het lezen. Misschien had ik in de opbouw van het verhaal in het begin nog iets meer willen zien van de gevolgen van het virus en het contrast van mensen die besmet zijn met hun vorige leven, maar gezien het woord 'thriller' op de voorkant heeft de auteur ervoor gekozen wat eerder de spanning aan te zwengelen en dat werkte goed. De diepere ethische en filosofische vragen komen nog steeds wel duidelijk naar voren.
Ik denk dat dit boek geschikt is voor elke liefhebber van SF-thrillers. Je hoeft trouwens geen wetenschappelijke kennis te hebben om dit boek te kunnen waarderen. Dat maakt het voor een breed publiek toegankelijk. Het is voor 'self pubbers' moeilijk een breed publiek te bereiken, maar ik hoop dat meer lezers dit boek een kans willen bieden. Wat mij betreft een aanrader!