Eenzaamheid en spanning in weelderige lagunes, sprankelend moeras, eikenbossen en een privéstrand

In 2019 was dit boek de best verkochte roman voor volwassenen in Amerika. Hierdoor had ik als lezer zeker hoge verwachtingen. De schrijfster (geboren in Georgia, USA), Delia Owens, heeft vele jaren als biologe het leven van wilde dieren bestudeerd in Afrika. Daarbij kwamen een aantal non-fictie boeken op de markt. Als 70-jarige (waw!) debuteerde ze met een roman die een groter succes bleek dan gedacht. De oorspronkelijke vertaling kreeg als titel ‘het moerasmeisje’ maar werd nu opnieuw uitgebracht onder de titel ‘daar waar de rivierkreeften zingen’.
Het hoofdpersonage groeit eenzaam op in de moerassen. Ze is in de steek gelaten door haar moeder die onderdrukt werd, haar broers en zussen die mishandeld werden, allemaal door haar agressieve en drankverslaafde vader. Hij blijft nog het langst bij haar maar uiteindelijk gaat hij er ook van door. Van de mensen in het dorp krijgt ze weinig hulp, ze moeten niet hebben van de mensen die leven in de moerassen. Kya was haar hele jeugd straatarm. Overleven doet ze door mosselen in te ruilen voor grutten. Ze loopt jarenlang op blote voeten. Kledij heeft ze nauwelijks, ze krijgt gelukkig wat spulletjes van Jumpin en Mabel, waar ze dolgelukkig mee is. Ze mijdt bijna alle sociale contacten uit schrik nog meer gekwetst te worden.
Toch komt er een belangrijke man in haar leven. Tate is net als haar heel begaan met de natuur. Hij laat berichten achter op een boomstronk. Voornamelijk speciale vogelveren die Kya prachtig vindt en bewaart in haar hut. Ze heeft Tate de bijnaam ‘verenjongen’. Kya voelt een verbondenheid met Tate doordat hij ook zijn moeder en zusje kwijt is. Ze zijn beiden omgekomen door een auto-ongeluk. Kya: “Mijn moeder is op een dag weggelopen en niet meer teruggekomen. Een hertenmoeder komt altijd terug.” Tate toont een heel grote toewijding en stilletjes aan raakt ze overtuigd dat er echte liefde kan bestaan tussen twee mensen. Als hij haar in de steek laat als hij gaat studeren, komt ze dit eigenlijk nooit helemaal teboven.
Toch is hij het die haar helpt om boeken op de markt te brengen waarin al haar kennis van het moerasleven doorgegeven wordt. Plots krijgt ze een mooie som geld. Heel ontroerend vind ik het fragment waarin ze voor 800 dollar de volledige moerasgrond kan op haar naam laten zetten. Voor haar is het ‘ 125 ha weelderige lagunes, sprankelend moeras, eikenbossen en een lang privéstrand langs de kust van North Carolina.’ Voor anderen: ‘categorie onbewoonbaar gebied. Vunzig moeras.’
Er komt nog een tweede man in haar leven maar hij lijkt minder betrouwbaar. Ze voelt zich vooral verbonden met Chase door een lichamelijke aantrekkingskracht, niet echt zijn volledige persoonlijkheid. Wanneer ze ontdekt dat hij zal trouwen met een ander komt ze opnieuw in volledige afzondering terecht. Alleen sterk verbonden met de natuur en de dieren rondom haar.
In de verhaallijn worden er sprongen in de tijd gemaakt en lees je over het onderzoek van een teruggevonden lichaam, dat van de populaire dorpsjongen Chase uit Barkley Cove in 1969. Wie durfde hem iets aandoen? Heeft het moerasmeisje er iets mee te maken?
Kya vergelijkt alles met het dierenleven doordat ze zo weinig menselijk contact kende in haar leven. Ze haalt haar kennis over het leven dus uit het moerasleven, vooral het dierenleven. De natuur heeft haar dingen geleerd en beschermd toen er niemand anders was om voor haar te zorgen. In haar jeugd kwam ze nauwelijks in contact met andere mensen maar observeerde en leefde ze samen met de dieren. Ze spreekt met de dieren.
“Jumpin’ vertelde me dat er maatschappelijk werkers naar me zoeken. Ik ben bang dat ze me binnen zullen halen als een forel, dat ze me in een pleeghuis willen stoppen of zo.”
Of nog een voorbeeldje. Ze weet heel veel over de meeuwen, het zijn zelfs haar trouwste vrienden. ‘De rode vlek op de ondersnavel van een zilvermeeuw is niet alleen maar decoratief. Pas wanneer de jonge vogels met hun snavel naar de vlek pikten, lieten de ouders het gevangen voedsel los. Als de rode vlek niet zichtbaar was en de jongen er niet tegen tikten, werden ze niet door hun ouders gevoerd en stierven ze. Zelfs in de natuur is het ouderschap brozer dan je zou denken.’ Het lijkt alsof ze een verklaring vindt in het dierenleven om haar eenzaamheid te relativeren.
Zelfs in de rechtbank maakt ze vergelijkingen bv. de rechter is het alfamannetje net als een territoriaal everzwijn, haar advocaat is net als een sterke hertenbok,…
De titel komt meerdere malen terug in het boek. Kya herinnerde zich dat ma haar altijd aanmoedigde het moeras te verkennen: ‘Ga zo ver als je kunt, helemaal tot waar de rivierkreeften zingen.’ ‘Het betekent gewoon diep in de wildernis, waar de dieren zich nog als dieren gedragen.
De schrijfstijl van Delia Owens vind ik prachtig. Het typeert het boek door de talloze vergelijkingen, beeldende beschrijvingen, poëtische taal,… Als biologe weet ze natuurlijk waarover ze spreekt. Toch is het eenvoudig en vlot geschreven. De hoofdstukken zijn kort en worden telkens voorafgegaan door een titel. Ik kon nauwelijks stoppen met lezen daarom geef ik dit boek dus 5 *****!