Het kwaad beter begrijpen

Met veel belangstelling las ik ‘Radicale verlossing’ van @beatricedegraaf. Voor dit boek interviewde ze ruim twintig veroordeelde terroristen, in Nederland en Indonesië. De meesten daarvan zijn Jihadisten. De kern van het boek bevat verslagen van de interviews en de kijk van de schrijfster hierop. Jihadisten beschouwde ik, kort door de bocht, als door haatpredikers opgezweepte fanatici die dood en verderf zaaien met 72 maagden in het vooruitzicht. Door de daders zelf aan het woord te laten ontstaat echter, vanzelfsprekend, een genuanceerder beeld.

Beatrice de Graaf probeert de daders te begrijpen en dat is uiteraard niet hetzelfde als begrip voor hen te tonen. Haar gesprekspartners waren niet de grootste schurken, zoals ‘tramschutter’ Gökmen Tanis, maar zijn wel veroordeeld door de rechter en zaten een gevangenisstraf uit. Toch zag niemand zich als een terrorist en creëerden sommigen hun eigen werkelijkheid, door bijvoorbeeld misdaden van IS te bagatelliseren of ontkennen. Allemaal meenden ze het goede te doen: opkomen voor broeders en zusters in nood, om hun eigen (getroebleerde) leven zin te geven.

De Syriëgangers keerden gedesillusioneerd terug, omdat het kalifaat niet bepaald het islamitische paradijs was waar ze op hoopten. Hun droombeeld bestond slechts in hun hoofd en in de propaganda waarmee ze via internet in aanraking kwamen. Het concept ‘radicale verlossing’, dat in het boek uitgelegd wordt, kan ook van toepassing zijn op andere vormen van terreur. Ik moest zelf denken aan de Japanse kamikazepiloten en ook aan de nationaalsocialistische ideologie. Zelf geeft de schrijfster andere voorbeelden.

Ook moest ik denken aan wat er momenteel (december 2023) in Gaza/Israël gaande is, wat een trigger kan zijn voor nieuwe terreurdaden. Laat ik positief afsluiten met een warme aanbeveling voor dit boek, dat helpt het kwaad beter te begrijpen.