Het fenomeen school shootings nader bezien

Hans Klis werkte als correspondent in Amerika voor onder andere het NRC Handelsblad, de VPRO, De Correspondent en HP/De Tijd. Als jonge vader in New York wordt hij geconfronteerd met vuurwapengeweld en school shootings. Hij spreekt hierover met ouders, kinderen, wapenliefhebbers, anti-wapenactivisten, politici en leraren en schrijft hier uiteindelijk een boek over, Generatie Columbine. Eind 2018 vertrekt hij uit Amerika, het land met meer vuurwapens dan inwoners, en verhuist hij terug naar Nederland om zijn zoon in een veilige en stabiele omgeving te laten opgroeien.

Op 20 april 1999 wordt de Columbine High School in de staat Colorado opgeschrikt door schoten. Het is de eerste school shooting die gedeeltelijk live op televisie te volgen is. Iedere volgende schietpartij wordt vergeleken met die van Columbine. Bijna twintig jaar later hebben 250.000 Amerikaanse jongeren een schietpartij op school meegemaakt. De auteur noemt deze generatie die opgroeit met de realiteit van vuurwapengeweld op school generatie Columbine.

Klis zoekt naar een verklaring voor het fenomeen school shootings en poogt te achterhalen waarom vuurwapenbezit in Amerika niet verboden of beter gereguleerd wordt. In het boek wordt ingegaan op de schietpartij van Columbine en de daaropvolgende schietpartijen, de mogelijke oorzaken van deze schietpartijen, de motieven van de daders, de geschiedenis van vuurwapenbezit in Amerika, complottheorieën, de maatregelen die door scholen worden genomen tegen vuurwapengeweld en de pogingen om vuurwapenbezit aan banden te leggen en het debat daarover.

Het voorwoord zet direct de toon van het verhaal door voor Nederlandse begrippen bizarre situaties en omstandigheden te schetsen, zoals die waarin kinderen al vanaf de peuterschool leren wat te doen bij een gewapende aanval en regelmatig met oefeningen worden geconfronteerd, de zogenoemde ‘active shooter drills’. Ook in de rest van het boek worden treffende voorbeelden genoemd om de waanzin van de situatie te duiden, zoals kogelwerende bureaus en schoolborden, bewapende docenten en surveillerende beveiliging in en rondom scholen. Het is een ontzettend actueel thema en de auteur weet de urgentie hiervan op treffende wijze duidelijk te maken.

Ondanks de duidelijke hoofdstukindeling, mist het boek helaas wat structuur. Het is gedurende de eerste pagina’s van een hoofdstuk vaak onduidelijk waar het verhaal naartoe gaat. Het onderwerp wordt vanuit interessante invalshoeken belicht, maar Klis dwaalt zo nu en dan te veel af, waardoor de rode draad van het verhaal uit het oog verloren raakt. Daarnaast worden er veel verschillende schietpartijen besproken, waardoor de lezer het overzicht soms kwijtraakt. Een chronologisch overzicht met schoolnaam, plaatsnaam en eventuele bijzonderheden zou verhelderend zijn geweest en zou de lezer meer inzicht geven in de ontwikkeling en de omvang van het probleem.

Al met al weet Generatie Columbine een interessante inkijk te geven in de problematiek en complexiteit van het fenomeen school shootings.