Lezersrecensie
"Wees waar je ook bent, een slurf en een tent”
Net voor de kerstdagen las ik het bijzondere boek Circus op zee van Eveline Baar uit. Dat was een goede timing, want een deel van het verhaal speelt zich ook in die dagen af! Het verhaal neemt je mee door tijd en ruimte, maar fluistert je ondertussen ook zachtjes iets essentieels in over mens-zijn, thuishoren en ruimte maken voor elkaar.
Het verhaal speelt zich af in twee tijden.
In het heden volgen we Jula en haar broertje Rein, die samen met hun acrobatenfamilie leven voor het circus. Hun act, een menselijke toren, is hun trots. Maar dan vertrekken hun ouders plotseling naar het wintercircus, zonder hen. Achterblijvend bij Grote Oma bedenken Jula en Rein een plan om tóch hun plek in de piste op te eisen. Want wie ben je, als je niet mag laten zien wat je kunt?
In 1934 ontmoeten we Lot, een meisje met een kromme voet, dat zich niet altijd gezien of begrepen voelt. Wanneer circus Sarrasani door Amsterdam trekt, raakt ze in één klap betoverd, vooral door olifant Mandy. Wat begint als verwondering, groeit uit tot een diepe band. Terwijl de dreiging vanuit Duitsland toeneemt en Joodse artiesten, circusmensen en andere ‘ongewensten’ steeds minder veilig zijn, besluit het circus de oceaan over te steken naar Zuid-Amerika. Lot vaart mee, op een reis die zowel hoopvol als aangrijpend is.
Wat dit boek zo bijzonder maakt, is hoe vroeger en nu elkaar spiegelen. Je ziet de verschillen tussen het circus van toen en dat van nu, mét en zonder dieren, zonder dat het belerend wordt. Het verhaal laat zien hoe het circus verandert, maar ook wat altijd hetzelfde blijft: de behoefte aan veiligheid, verbondenheid en een plek waar je jezelf mag zijn.
De terugkerende boodschap “Wees waar je ook bent, een slurf en een tent” voelt als het kloppend hart van het boek. De slurf staat voor nieuwsgierigheid: durf te onderzoeken wie je zelf bent en wie de ander is. De tent is een microkosmos, een plek waar iedereen zichzelf mag zijn en waar verschillen niet buitensluiten, maar samenkomen. Een boodschap die niet alleen historisch raakt, maar ook actueel is...
Omdat het historische deel is gebaseerd op echte gebeurtenissen (circus Sarrasani stak in 1934 daadwerkelijk met artiesten en dieren de oceaan over en de opa van Eveline Baar voer als journalist mee) krijgt het verhaal extra diepte. Het nawoord en de foto’s achterin maken het tastbaar en indrukwekkend. Je leest niet alleen een verhaal, je kijkt ook even echt terug in de tijd.
De illustraties en plattegronden van Karin van der Vegt voegen een extra laag toe, ze werken sfeervol, ondersteunend en versterkend.
Circus op zee is een boek dat laat zien hoe verleden en heden met elkaar verbonden zijn, en hoe belangrijk het is dat iedereen een slurf mag zijn en ergens een tent mag opzetten.
Aanrader vanaf ca. 10 jaar, om zelf te lezen, voor te lezen en om samen over door te praten.
Het verhaal speelt zich af in twee tijden.
In het heden volgen we Jula en haar broertje Rein, die samen met hun acrobatenfamilie leven voor het circus. Hun act, een menselijke toren, is hun trots. Maar dan vertrekken hun ouders plotseling naar het wintercircus, zonder hen. Achterblijvend bij Grote Oma bedenken Jula en Rein een plan om tóch hun plek in de piste op te eisen. Want wie ben je, als je niet mag laten zien wat je kunt?
In 1934 ontmoeten we Lot, een meisje met een kromme voet, dat zich niet altijd gezien of begrepen voelt. Wanneer circus Sarrasani door Amsterdam trekt, raakt ze in één klap betoverd, vooral door olifant Mandy. Wat begint als verwondering, groeit uit tot een diepe band. Terwijl de dreiging vanuit Duitsland toeneemt en Joodse artiesten, circusmensen en andere ‘ongewensten’ steeds minder veilig zijn, besluit het circus de oceaan over te steken naar Zuid-Amerika. Lot vaart mee, op een reis die zowel hoopvol als aangrijpend is.
Wat dit boek zo bijzonder maakt, is hoe vroeger en nu elkaar spiegelen. Je ziet de verschillen tussen het circus van toen en dat van nu, mét en zonder dieren, zonder dat het belerend wordt. Het verhaal laat zien hoe het circus verandert, maar ook wat altijd hetzelfde blijft: de behoefte aan veiligheid, verbondenheid en een plek waar je jezelf mag zijn.
De terugkerende boodschap “Wees waar je ook bent, een slurf en een tent” voelt als het kloppend hart van het boek. De slurf staat voor nieuwsgierigheid: durf te onderzoeken wie je zelf bent en wie de ander is. De tent is een microkosmos, een plek waar iedereen zichzelf mag zijn en waar verschillen niet buitensluiten, maar samenkomen. Een boodschap die niet alleen historisch raakt, maar ook actueel is...
Omdat het historische deel is gebaseerd op echte gebeurtenissen (circus Sarrasani stak in 1934 daadwerkelijk met artiesten en dieren de oceaan over en de opa van Eveline Baar voer als journalist mee) krijgt het verhaal extra diepte. Het nawoord en de foto’s achterin maken het tastbaar en indrukwekkend. Je leest niet alleen een verhaal, je kijkt ook even echt terug in de tijd.
De illustraties en plattegronden van Karin van der Vegt voegen een extra laag toe, ze werken sfeervol, ondersteunend en versterkend.
Circus op zee is een boek dat laat zien hoe verleden en heden met elkaar verbonden zijn, en hoe belangrijk het is dat iedereen een slurf mag zijn en ergens een tent mag opzetten.
Aanrader vanaf ca. 10 jaar, om zelf te lezen, voor te lezen en om samen over door te praten.
1
Reageer op deze recensie
