Anders dan verwacht, maar wel goed

Ik kreeg dit boek met Jolabokaflod 2022, een IJslandse traditie om elkaar met Kerst een boek cadeau te geven.
Op basis van de achterflaptekst dacht ik dat het verhaal vooral zou draaien om de relatie tussen de pasgetrouwde katholieke Lideweij en de protestantse Andries. Zij leven halverwege de zestiende eeuw in het huidige Nederland. Het protestantisme is een nieuwe religie en wordt door de Spaanse bezetter met harde hand de kop in geslagen. Als lezer volg je het leven van Lideweij en Andries, die geïnteresseerd zijn in dit nieuwe geloof, maar daar niet openlijk voor uit durven komen uit angst voor de doodstraf.
Als lijfarts van Willem van Oranje bouwt Andries een goede band met de prins op. Veel scenes spelen zich ook af aan het hof. Als lezer zijn er ook heel wat hoofdstukken geschreven vanuit het perspectief van de prins. In feite gaat het boek meer over Willem van Oranje. Samen met de geuzen en de bevolking van het huidige Nederland bindt hij de strijd aan tegen de Spanjaarden. Je volgt de strijd van Willem van Oranje, de moeilijke beslissingen die hij moet nemen, maar ook hoe dit invloed heeft op zijn gezinsleven en hoe zijn huwelijken verlopen.
Door de ogen van Lideweij en Andries en later ook hun dochter Isabella verneem je hoe het intussen de gewone burgerij vergaat. Is godsdienstvrijheid het werkelijk waard om voor te sterven? Bij wie moeten steden zich aansluiten? Moeten ze zich overgeven aan de Spanjaarden, met het risico geplunderd te worden? Of openen ze de poorten voor de geuzen, dat een zooitje ongeregeld is?
Als lezer leef je mee met de inwoners van o.a. Breda, Naarden, Haarlem, Amsterdam en Leiden. Je volg hun worsteling voor wie ze partij moeten kiezen en maakt mee hoe steden door de Spanjaarden belegerd worden. Intussen volg je ook de moeilijke beslissingen die Willem van Oranje hieromtrent moet maken.
Je maakt de aanloop mee naar wat uiteindelijk bekend wordt als de 80-jarige oorlog. Je volgt de opkomst van de geuzen en de vertwijfeling in de verdeelde steden en provinciën van het huidige Nederland en België. In de epiloog wordt nog verteld hoe de geschiedenis verder is verlopen.
Hoewel ik al het een en ander wist over deze periode in de geschiedenis, was het toch een leerzaam boek. Ook omdat je de bezetting van Naarden en Leiden meemaakt vanuit het perspectief van de inwoners. De auteur weet het menselijke leven en drama goed te verweven met stukken geschiedenis, zonder dat dit laatste als een droge opsomming overkomt.
De inhoud van het boek is redelijk anders dan ik op basis van de achterflaptekst had verwacht, maar zeker meer dan de moeite waard.
Wie nog meer wil lezen over de 80-jarige oorlog, raad ik ook het boek In furie en vlam van M.G. Crow aan, over de val van Antwerpen in 1576.