Lezersrecensie
Opgegroeid met 'het onvermogen tot leven'
Falun Ellie Koos is schrijver en filmmaker. Koos won in 2022 de Joost Zwagerman essayprijs en met de debuutroman Rouwdouwers (2024) haalde die de shortlist van de Libris Literatuur Prijs.
Ada schrijft naar haar broer in korte hoofdstukken waarin ze enerzijds reflecteert over hun gedeelde verleden en anderzijds haar huidige leven beschrijft. Ada heeft op het moment van schrijven al jarenlang geen contact meer met haar broer en vader. Haar moeder is gestorven toen ze zeven jaar oud was.
De zinnen vloeien als stromend water in elkaar. Als lezer slok je de woorden in een eindeloze stroom op. De schrijver beheerst de techniek om een vlotte roman neer te pennen waarbij je hoofdstuk na hoofdstuk verslindt.
“Als alle kinderen wilde ik sterker zijn dan ik was, als alle kinderen stond ik te popelen om mijn eigen last te dragen. Maar voor je het weet ben je volwassen en valt die zo begeerde last als een lawine over je heen.”
Een rouwdouwer staat voor een ruw persoon, een doordrammer. Het verwijst niet enkel naar de ruwe persoonlijkheden die Ada omringen, maar de roman zelf bouwt zich steeds verder op in ruwheid, door de rauwe verhalen die elkaar opvolgen, om verstomming en stilzwijgen bij de lezer af te dwingen, zoals een doordrammer erin slaagt om de persoon voor zich neer te sabelen.
De ruwheid uit zich ook in het taalgebruik. De auteur bezit een arsenaal aan woorden, synoniemen en metaforen om het brute, het knarsende, het barstende en het afgrijselijke voor te stellen. Koos hanteert de prozaïsche taal meesterlijk. Nuchter, beklijvend, soms ironisch, soms sarcastisch. Omdat het leven het hoofdpersonage zo gekneed heeft.
Het illustreert op een onovertroffen wijze hoe drama’s kunnen ontstaan, hoe ze mogelijk zijn. Omdat aan dat nieuwe mensenleven geen ‘leven’ werd geschonken, maar ‘het onvermogen om te leven’. Hoe kan je dat onvermogen omzetten in levenslust als het je niet alleen onbekend is, maar als het je met de paplepel werd ingegeven om die levenslust vooral te wantrouwen?
Het drama wordt nog dramatischer door het onvermogen van de maatschappij omdat het onvermogen tot leven veelal onomkeerbaar blijkt.
Een bijzonder sterk debuut door inhoud en stijl zo perfect met elkaar te laten samenvallen.
Ada schrijft naar haar broer in korte hoofdstukken waarin ze enerzijds reflecteert over hun gedeelde verleden en anderzijds haar huidige leven beschrijft. Ada heeft op het moment van schrijven al jarenlang geen contact meer met haar broer en vader. Haar moeder is gestorven toen ze zeven jaar oud was.
De zinnen vloeien als stromend water in elkaar. Als lezer slok je de woorden in een eindeloze stroom op. De schrijver beheerst de techniek om een vlotte roman neer te pennen waarbij je hoofdstuk na hoofdstuk verslindt.
“Als alle kinderen wilde ik sterker zijn dan ik was, als alle kinderen stond ik te popelen om mijn eigen last te dragen. Maar voor je het weet ben je volwassen en valt die zo begeerde last als een lawine over je heen.”
Een rouwdouwer staat voor een ruw persoon, een doordrammer. Het verwijst niet enkel naar de ruwe persoonlijkheden die Ada omringen, maar de roman zelf bouwt zich steeds verder op in ruwheid, door de rauwe verhalen die elkaar opvolgen, om verstomming en stilzwijgen bij de lezer af te dwingen, zoals een doordrammer erin slaagt om de persoon voor zich neer te sabelen.
De ruwheid uit zich ook in het taalgebruik. De auteur bezit een arsenaal aan woorden, synoniemen en metaforen om het brute, het knarsende, het barstende en het afgrijselijke voor te stellen. Koos hanteert de prozaïsche taal meesterlijk. Nuchter, beklijvend, soms ironisch, soms sarcastisch. Omdat het leven het hoofdpersonage zo gekneed heeft.
Het illustreert op een onovertroffen wijze hoe drama’s kunnen ontstaan, hoe ze mogelijk zijn. Omdat aan dat nieuwe mensenleven geen ‘leven’ werd geschonken, maar ‘het onvermogen om te leven’. Hoe kan je dat onvermogen omzetten in levenslust als het je niet alleen onbekend is, maar als het je met de paplepel werd ingegeven om die levenslust vooral te wantrouwen?
Het drama wordt nog dramatischer door het onvermogen van de maatschappij omdat het onvermogen tot leven veelal onomkeerbaar blijkt.
Een bijzonder sterk debuut door inhoud en stijl zo perfect met elkaar te laten samenvallen.
1
Reageer op deze recensie
