Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Om nooit te vergeten

margo de vries 23 april 2018
Om nooit te vergeten

De laatste getuige beschrijft het leven van Wim Aloserij met als middelpunt de oorlogsjaren die Wim heeft doorgebracht in Duitse concentratiekampen. Wim behoort tot de zwijgende generatie. Hij heeft na de oorlog weinig los gelaten over wat hij heeft meegemaakt. Mooi dat hij op zijn vijfennegentigste dit stilzwijgen verbreekt. Mooi ook dat Frank Krake zijn verhaal heeft opgeschreven.
Wim is een bijzonder mens. Waar een ander zijn hele leven last houdt van een moeilijke jeugd, zegt Wim dat die jeugd later zijn redding is geweest. Hij weet als kleine jongen de klappen van zijn stiefvader te ontwijken, duikt weg als hij gezocht wordt. In het kamp is hij dan ook zo slim om niet op te vallen, altijd een plekje in het midden van de groep te zoeken, zijn kansen te grijpen om aan voedsel te komen en zijn leven daar dragelijker te maken. Zo overleeft hij.
De stijl van Krake is eenvoudig. Geen mooischrijverij, geen bloemrijke, beeldende taal, maar eerder sober en zakelijk. Eenvoud van de vorm als kracht van het boek. Bijvoorbeeld blz 204: “De gevangenen die hier niet in leven kunnen worden gehouden, hebben ook geen recht op een bestaan in een nieuw Europa, en ze kunnen net zo goed nu als later sterven. Het is hier geen verzorgingsinstelling, en ik zal eenvoudig nieuw gevangenenmateriaal bestellen”. Aldus de SS-Untersturmführer Griem. Mensen van vlees en bloed zien als gevangenenmateriaal, hier schuilt een hele wereld achter. Zo komen de gruwelijkheden van de oorlog nog harder binnen.
Zwijnen zoals deze kampbewaarder zijn van alle tijden. Joegoslavië, Syrië enz. De lezer blijft niet vrolijk achter, ondanks dat Wim kans heeft gezien zijn leven weer op de rails te krijgen. Heeft zijn geloof, Jehova’s Getuigen, daar een rol in gespeeld? Ik vermoed het, maar weet er te weinig van.
Het boek eindigt met een gedicht van William Henley:
‘Het maakt niet uit hoe donker het cachot,
Hoe belastend de straf die mij ten deel viel,
Ik ben de meester over mijn levenslot,
Ik ben de kapitein van mijn eigen ziel.’

Reageer op deze recensie

Meer recensies van margo de vries