De gebeurtenissen uit de oorlog achtervolgen Lies haar hele leven

Saturnusplein 3 is het indringende verhaal van Lies van Gelder uit Zaltbommel, die als jong meisje in 1934 gaat werken voor de welgestelde Joodse familie Schrijver. Zelf is zij Nederlands Hervormd opgevoed, maar haar voorouders zijn ook Joods.
Lies heeft de kweekschool gedaan, maar kan geen werk vinden als onderwijzeres en als zij een advertentie ziet waar een gouvernante gezocht wordt voor twee meisjes, Eva van 8 en Rachel van 11 jaar, in Hilversum solliciteert zij en krijgt de baan. Naast de meisjes zijn er ook twee zoons. Daniel, die machinebouw studeert in Delft en Flip, die op de kunstnijverheidsschool in Amsterdam zit.
Lies vindt haar werk heel leuk en haar leven wordt nog beter als Daniel en zij verliefd op elkaar worden. Als Lies zwanger blijkt te zijn, trouwen ze. Maar dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit. Daniel is een overtuigd communist en gaat in het verzet, eerst in Haarlem, waar zij wonen, en daarna in Den Haag. Tot het noodlot toeslaat en Daniel verraden, gemarteld en gefusilleerd wordt. Lies moet onderduiken met hun zoontje Peter, hun andere zoontje Koos wordt bij pleegouders ondergebracht.
Sterk veranderd keert Lies na de oorlog terug naar hun huis aan het Saturnusplein. Peter is haar lieveling, Koos kan in haar ogen niets goed doen. Een van de redenen daarvan is dat Koos als twee druppels water op zijn vader lijkt en haar pijnlijk bewust maakt van haar verlies. Dan doet zij dingen die onvergeeflijk zijn en het leven van haar en haar zoons zal bepalen.
Lies sluit zich in nagedachtenis aan Daniel aan bij de afdeling van de communistische partij in Haarlem en gaat het secretariaat runnen.
Daniel wordt door iedereen bewonderd als oorlogsheld. Als zijn graf in de duinen wordt gevonden, krijgt hij een herbegrafenis op oorlogsbegraafplaats het Lange Duin in Wassenaar. Dat neemt niet weg dat Lies met wrok terugkijkt op de oorlog en haar onderduiktijd en dit haar omgang met anderen bepaalt.

De psychologische roman Saturnusplein 3 laat overduidelijk en indringend zien welke gevolgen de gebeurtenissen uit de oorlog kunnen hebben. Josha Zwaan beschrijft op een pakkende en realistische wijze hoe Lies getekend is en hoe dat doorwerkt in de keuzen die zij maakt. Ook bij de duidelijk foute keuze wordt er nooit een oordeel geveld over haar handelswijze. Het is aan de lezer om na te denken over deze keuze en zich wellicht af te vragen of hij of zij zelf op deze manier zou kunnen handelen.
Aan het begin en aan het eind van het boek staat een brief die Lies met een jaar tussenruimte aan haar zoon Koos schrijft. In de eerste brief kondigt Lies aan dat zij haar levensverhaal op zal schrijven, de tweede brief is een verantwoording van het zelfonderzoek waartoe zij door het schrijven van het verhaal gedreven is.
Saturnusplein 3 is geschreven vanuit het perspectief van Lies en door de beeldende schrijfwijze heb je als lezer het idee dat je erbij bent en leef je met haar mee. Het beschrijft in vier tijdsperioden haar leven voor, tijdens en na de oorlog. Daarnaast wordt veel informatie gegeven over de Jodenvervolging, het verzet, het communisme in het algemeen en de CPN, wat een nuttige aanvulling van het verhaal vormt, omdat het de achtergrond verklaart van het denken van Lies.

Josha Zwaan (in 1963 in Nieuw-Zeeland geboren) studeerde Andragogie en Sociale Pedagogiek aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Zij werkte jarenlang in de hulpverlening aan extreem problematische drugsgebruikers en in de jeugdhulpverlening.
In 1999 maakte zij een overstap naar het geven van trainingen op het gebied van communicatie en leiderschap. Sinds 2004 heeft zij een praktijk voor coaching en procesbegeleiding.
In 2010 verscheen haar debuutroman Parnassia. In 2013 verscheen haar tweede roman: Zeevonk. Haar derde roman, Dwaallicht, verscheen in 2015 en in 2016 verscheen Zijspoor. Daarnaast schreef zij verhalen.