Prachtige roman vol geschiedenis

De Amerikaanse auteur Lisa Wingate (1955) kreeg haar grote bekendheid door haar roman Before We Were Yours (2017) die in het Nederlands is vertaald als Kinderen van de rivier (2018). Wereldwijd zijn er meer dan twee miljoen exemplaren van verkocht. Haar nieuwste roman is The Book of Lost Friends (2020) vertaald als Verloren familie door Ernst de Boer en Ankie Klootwijk.

Het verhaal van Verloren familie speelt zich af in de periode na de Burgeroorlog in Amerika. Het is 1875, Hannie woont samen met Tati en de tweeling Jason en John als pachters op het land van de Gossetts, hetzelfde land dat ze ooit bewerkten als slaven voor die familie. Wanneer er een onverwachte bezoeker bij het landhuis komt, raakt Hannie betrokken bij een ontvoering, waarna een bijzondere roadtrip volgt van Louisiana naar het wetteloze Texas. Tijdens de reis die Hannie maakt – waarbij ze de dochters van haar oude eigenaar op sleeptouw heeft – ontdekt ze de mogelijkheid om haar eigen familie terug te vinden. De onverwachte tocht verandert geleidelijk in een reis met een missie, maar het is niet zonder gevaar.

Het boek heeft een tweede verhaallijn die 1987 speelt. De jonge lerares Benny Silva wil haar studieschuld afbetalen door te gaan werken op een kansarme school in het zuiden van Amerika. De leerlingen zijn absoluut ongemotiveerd, tot Benny een project opzet waarbij ze de geschiedenis van hun woonplaats Augustine gaan uitzoeken. Ze heeft van tevoren geen idee wat ze daar allemaal mee overhoop haalt, en niet iedereen is er even gelukkig mee.

Een serie advertenties die werden geplaatst in The Southwestern Christian Advocate tussen 1850 en 1900 vormen de basis van het boek. Mensen die tijdens de slavernij en de Burgeroorlog familie waren kwijtgeraakt (omdat eigenaren slavenfamilies uit elkaar haalde en hen apart verkocht), vragen in deze berichten om informatie over hun verloren familieleden. De kranten werden wijd verspreid en kerken kregen het verzoek om de berichten tijdens diensten voor te lezen. Enkele van deze originele advertenties zijn opgenomen in het boek. Het brengt een bijzonder stuk Amerikaanse geschiedenis tot leven over de periode na de burgeroorlog. Benny en Hannie zijn fictieve personages, maar hun verhalen zijn volop verweven met de historische feiten van die periode.

Wingate weet de lezer vanaf het begin te boeien. De proloog is sterk en ze beschrijft personages en omgeving zo dat alles tot leven komt. Het klamme klimaat is voelbaar en de problemen waar Hannie tijdens haar reis mee te maken krijgt, komen realistisch over. De hoofdstukken wisselen constant tussen Hannie en Benny en eindigen iedere keer met een kleine cliffhanger, waardoor de nieuwsgierigheid naar het verdere verloop is gewekt. Door de afwisseling tussen de twee tijdslijnen leest het boek erg vlot.

De gebeurtenissen rondom Hannie zijn vanaf het begin spannend en meeslepend. Het verhaal van lerares Benny komt wat trager opgang, maar laat goed zien hoe 100 jaar na de afloop van de Burgeroorlog er nog steeds grote verschillen zijn tussen arm en rijk, en mensen onderling. Aan het einde het boek vloeit de reis van Hannie over in het project waar Benny met de kinderen van Augustine aan werkt. En al gaat het einde ineens wel erg snel en blijven er enkele losse eindjes onbeantwoord, het is wel een mooie afronding van het boek.

Verloren familie is een prachtige roman waarin een stuk schrijnende geschiedenis is uitgewerkt die niet algemeen bekend is. De wijze waarop uit elkaar gerukte slavenfamilies elkaar later probeerden terug te vinden via de 'Lost Friends'-advertenties, zoals ze werden genoemd, is unieke historie die op een indrukwekkende manier verweven is in een meeslepend en spannend fictief verhaal.

'We sterven als we onze laatste adem uitblazen. Maar we sterven voor de tweede keer als onze naam voor het laatst wordt uitgesproken.'