Een originele combinatie van een whodunit en whydunit

De Australische Nicola Moriarty is een van drie schrijvende zussen, Nicola, Jaclyn en Liane Moriarty. Waar Liane de bekendste auteur is met haar verrassend geplotte romans, richt Nicola zich op het schrijven van YA en psychologische thrillers. Tot de laatste verdachte is haar vijfde boek. Het is een originele combinatie van een whodunit en whydunit die is vertaald door Anna Livestro.

Het boek begint met een proloog die leest als een openingsscène uit een film, waarbij een stervend slachtoffer op de grond ligt in een kamer. Er rijzen direct vragen op: Waar is dit? En wie ligt daar en vooral: Wat is er gebeurd?

De Wie is dit? vraag wordt direct daarna beantwoord. Als lezer kom je terecht in het hoofd van personage Harriet. Haar geest is vertroebeld en ze probeert met het kleine restje energie dat ze nog heeft te bedenken waar ze is en waarom ze daar ligt. Ze concludeert dat ze is aangevallen. Maar wie heeft dat gedaan? In haar laatste uren probeert ze voor zichzelf uit te maken wie haar dood wilde hebben en waarom en ze komt tot drie verdachten.

Het boek is in vijf blokken opgedeeld en start met de drie ‘verdachten’. Zo komt eerst Malek, de man van Harriet aan het woord. Met hem beleef je de dagen voorafgaand aan de dag van Harriets surpriseparty. Door zijn ogen zie je wat voor mens Harriet is. Als lezer krijg je via zijn gedachtengang mee hoe ze elkaar hebben ontmoet en hoe hun relatie is. Daarnaast kijk je mee naar waar hij op dit moment mee bezig is. De volgende verdachte is Karen, de moeder van de beste vriendin van Harriets dochter. Tussen hen is er de afgelopen tijd het nodige voorgevallen. Tot slot is er Victoria, de beste vriendin van Harriet die haar lange geschiedenis met deze vrouw uit de doeken doet.

Het verhaal speelt over een korte periode van een paar dagen. Veel ruimte voor persoonlijke ontwikkeling is er niet, maar door het terugkijken naar het verleden weet je toch hoe deze mensen in elkaar steken. Die manier van uitwerken is goed gedaan. Door Malek, Karen en Victoria een aantal hoofdstukken achter elkaar te volgen, wordt veel duidelijk over hen en de gebeurtenissen in heden en verleden. Bovenal komt uit de verschillende verhalen het werkelijke karakter van Harriet naar boven. Zij blijkt een manipulatieve vrouw en niet altijd even aardig en correct.

De laatste twee delen in het boek worden afwisselend vanuit perspectief van Harriet, Malek, Karen en Victoria beschreven. Het zijn de laatste uren voor de surpriseparty. Het wordt niet echt spannend, maar toch loopt de druk bij de personages op. Dan blijkt hoe zorgvuldig het boek is opgebouwd. Kleine dingen die in het begin in het boek zijn genoemd, blijken essentieel voor het plot en naarmate het einde vordert begint alles op zijn plek te vallen. Het is knap gedaan door Moriarty. Ze pakt je als lezer en weet de aandacht tot het einde vast te houden door steeds een klein stukje van de puzzel vrij te geven tot het allemaal klopt.

De schrijfwijze is niet moeilijk te volgen. Geen lastige zinsconstructies, maar een prettig te lezen tekst. Thema’s als loyaliteit en schuldgevoel, sociale media en manipulatie zijn in het verhaal verwerkt. Moriarty verweeft het geheel met een dosis humor, waardoor het een luchtige psychologische thriller is.

Tot de laatste verdachte is geen standaard thriller. Het is een whodunnit, waarbij het slachtoffer zelf een actieve rol speelt in de ontknoping. De verwikkelingen waarin de personages verzeild raken en die complexer worden, blijkt een door Moriarty goed georkestreerde choreografie. De lezer krijgt brokjes informatie die naar het einde toe tot een compleet kloppend verhaal leidt. Of de waarheid is achterhaald, is aan de lezer, maar het is Harriet die uiteindelijk het laatste woord heeft.