Interessant door zijn herkenbaarheid

Eind 2019 verscheen de Nederlandse vertaling van dit boek, origineel uit 1947, met een nieuwe omslag. En niemand had toen kunnen weten dat het boek in maart 2020 hoog in allerlei lijstjes terecht zou komen. Het boek werd door de coronapandemie ineens massaal gelezen en ik was er daardoor op mijn beurt ook wel geïnteresseerd in geraakt.

Het boek, fictief overigens, beschrijft de uitbraak van pest in Oran, een stad in Algerije. Het boek opent eerst met een beeld van Oran, zodat we weten in wat voor achtergrond we het verhaal moeten plaatsen. Daarna wordt duidelijk gemaakt dat het verhaal een soort objectieve beschrijving wordt, aan de hand van een onbekende verteller die zijn verhaal baseert op schriftelijke bewijzen. Daarin maken we kennis met een aantal personages, waarbij dokter Rieux toch wel een hoofdpersonage vormt. We maken mee welke opmerkelijke gebeurtenissen aan de epidemie vooraf gaan, hoe de eerste patiënt ontdekt wordt, welke noodmaatregelen getroffen worden en wat de quarantaine en ziekte met de stad en zijn inwoners doet.

De licht- en donkergroene verfstroken op de nieuwe omslag van de Nederlandse vertaling staan voor de bulten of vlekken van de pest, vandaar de huidskleur op de achtergrond. Je kunt er ook een groep mensen in zien waarbij de één meer aangetast is dan de ander.

In deze tijd van een coronapandemie is het wel interessant om dit boek te lezen. Het doet je beseffen dat op een dergelijke manier ook de eerste patiënt met corona in het Chinese Wuhan ontdekt moet zijn. Het invoeren van de noodmaatregelen zijn ook heel herkenbaar, alhoewel het wel heel opmerkelijk is hoe in de stad Oran het leven in cafés, bioscopen en restaurants gewoon door blijft gaan. In je achterhoofd schreeuw je het tijdens het lezen bijna uit hoe onverstandig het is om geen aandacht voor social distancing te hebben. Verder vond ik het ook heel herkenbaar hoe beschreven werd hoe leeg de straten waren en hoe hard de vogels ineens bleken te zingen, dingen die wij in onze uitbraak van het coronavirus ook ineens met eigen ogen en oren kunnen vaststellen.

Om nou te zeggen dat het me een plezier gaf dit boek te lezen, nee. En niet zozeer vanwege het onderwerp, maar omdat het nogal afstandelijk en langdradig verteld wordt. Misschien heb ik tijdens het lezen ook teveel in mijn achterhoofd gehad dat dit boek uit 1947 stamt en deze vertaling uit 1992 komt, maar toch vind ik de schrijfstijl nogal stijf, zakelijk en ouderwets overkomen.

Was er geen wereldwijde uitbraak van het coronavirus geweest dan had ik dit boek absoluut een slechtere waardering gegeven, want dan had ik na het lezen vastgesteld dat er in het boek op een ouderwetse en saaie wijze een epidemie beschreven is. Maar nu het zo herkenbaar is komt het verhaal dichterbij, het verhaal krijgt er daardoor een dimensie bij die er zonder het meemaken van de coronapandemie niet zou zijn geweest. Daardoor kun je ook vaststellen dat het van de schrijver toch knap is dat hij, voor zover ik weet, geen epidemie zelf aan de lijve heeft ondervonden, maar wel een dergelijk verhaal heeft kunnen schrijven die zo dicht bij de werkelijke beleving van een epidemie ligt.